W Budapeszcie odnaleziono złoty fortepian Pleyel hrabiego Zamoyskiego

Jest to niezwykle rzadki egzemplarz „złotego Pleyela”, wyprodukowanego zaledwie w 3 egzemplarzach: jeden do dziś jest w posiadaniu angielskiej królowej, drugi można podziwiać w salonie Pleyel w Paryżu, trzeci został teraz odnaleziony w Budapeszcie.

Fortepiany z fabryki Pleyela słynęły z delikatnego, subtelnego brzmienia, ich pastelowy, bogaty w niuanse dźwięk był łagodniejszy, cichszy od donośnego, metalicznego brzmienia nowoczesnych fortepianów. Fortepiany Pleyel należały do ulubionych fortepianów Fryderyka Chopina, mówił o Pleyelu, że „ma jego dźwięk”, korzystał z niego by ukazać swój najbardziej osobisty ton.

Odnaleziony w Budapeszcie egzemplarz Pleyela był własnością polskiego arystokraty – hrabiego Jana Stanisława Zamoyskiego, o czym świadczy wyraźny duży napis ołówkiem „Comte Jean Zamoyski” w środku fortepianu. Potwierdzają to archiwa firmy Pleyel, do których dotarł pianista Alex Szilasi. Po żmudnych poszukiwaniach w starych księgach rachunkowych Pleyela, Alex Szilasi odnalazł wpis, iż instrument opuścił warsztaty manufaktury 27 czerwca 1898 roku i został sprzedany do posiadłości hrabiego Jana Stanisława Zamoyskiego w Vöttau (dziś Bítov, Czechy). W 1912 roku w Wiedniu na aukcji nabył go książe August Saxon-Coburg. Jego żona, arcyksiężniczka austriacka i księżniczka węgierska Karolina Maria podarowała fortepian rodzicom baronowej Irén Groedel, która w 1967 roku przekazała instrument do Muzeum Sztuki Użytkowej w Budapeszcie.

Złoty fortepian jest nieuszkodzony, jedynie ołowiane części mechanizmu uległy zatarciu wskutek upływu czasu. W 2006 roku instrument został wstępnie odrestaurowany dzięki wsparciu finansowemu manufaktury Pleyela oraz węgierskiego ministerstwa kultury. Fortepian został już kilkakrotnie zaprezentowany publicznie na koncertach w Budapeszcie, podczas których melomani usłyszeli repertuar chopinowski w mistrzowskim wykonaniu pianisty Alexa Szilasiego.

Warto wspomnieć, że pianista Alex Szilasi, jego fundacja Zeneszalon oraz Wydawnictwo Hungaroton na rok jubileuszowy Fryderyka Chopina przygotowują - przy wsparciu Instytutu Polskiego w Budapeszcie – wydanie płytowe dzieł wszystkich Fryderyka Chopina, nagranych na innym zabytkowym fortepianie koncertowym Pleyel z 1880 roku. Ukazały się już płyty CD z walcami i mazurkami Chopina, wkrótce ukażą się sonaty i polonezy oraz utwory wokalne Chopina w wykonaniu Alicji Węgorzewskiej-Whiskerd. Fundacja Zeneszalon oraz Instytut Polski w Budapeszcie wydadzą również reprint pierwszej książki o Fryderyku Chopinie, napisanej przez Franciszka Liszta – bliskiego przyjaciela Chopina – wydanej w Paryżu w 1852 roku, w trzy lata po śmierci polskiego kompozytora.