Koncerty, spektakle, wystawy, spacery, spotkania, piknik, projekcje filmowe – w sumie ponad 40 wydarzeń znajdzie się w tegorocznym programie Festiwalu Łódź Czterech Kultur, który odbywać się będzie pomiędzy 8 a 17 września w kilkunastu lokalizacjach na terenie miasta. Program imprezy organizatorzy przedstawili na konferencji prasowej we wtorek.
Festiwal to coroczne święto kultury miejskiej, które od ponad dwóch dekad skupia artystów różnych dziedzin sztuki z całego świata. Tegoroczny odbędzie się pod hasłem "Tożsamość".
Jak przypomniała dyrektorka Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi Joanna Podolska, nazwa i idea Festiwalu bezpośrednio nawiązuje do czasu, gdy Polacy, Żydzi, Niemcy i Rosjanie tworzyli wielkość przemysłowej Łodzi. Tegoroczne hasło imprezy - "Tożsamość" to zaproszenie do rozważań, w jaki sposób ów mit wielokulturowości wpłynął na tożsamość mieszkańców miasta w XIX i w pierwszej połowie XX wieku i co pozostało z niego do czasów współczesnych.
Podobnie jak w latach ubiegłych Festiwal ma kilka odsłon tematycznych. Jedną z nich jest cykl "Koncerty 4 Kultur". Muzyka zabrzmi w trzech świątyniach: katolickiej bazylice archikatedralnej, luterańskim kościele św. Mateusza, w dawnej cerkwi św. Aleksego oraz w żydowskim Domu Przedpogrzebowym.
Na otwarcie zaplanowano spektakl muzyczny w bazylice archikatedralnej – "Podróże Faustyny". Ma to być muzyczna podróż ulicami Łodzi, w której losy św. Faustyny – patronki miasta – splatają się pośrednio z życiem i twórczością wielkich łódzkich kompozytorów: Grażyny Bacewicz, Dawida Bejgelmana i Aleksandra Tansmana. Premierowy koncert dedykowany pamięci Mirona Zajferta – łodzianina, reżysera przez wiele lat związanego z festiwalem – przygotowuje trio Bastarda oraz wokaliści: Łukasz Lach, Katarzyna Piszek (Kasai) i Dorota Miśkiewicz.
W ramach cyklu będzie można posłuchać także jazzowego tria Shofar, które wystąpi w Domu Przedpogrzebowym przy Cmentarzu Żydowskim. Będzie to pierwszy i wyjątkowy koncert w tym miejscu. Z kolei w dawnej cerkwi pw. św. Aleksego (obecnie to kościół św. Jerzego), wystąpi polsko-ukraiński duet elektroniczny Kadabra Dyskety Kusaje oraz zespół śpiewaczy Hanok. W kościele ewangelicko-augsburskim św. Mateusza w Łodzi będzie można natomiast wysłuchać koncertu chóralno-organowego "Muzyka Nowej Synagogi" w wykonaniu Jakuba Stefka (organy) i chóru VRC, inspirowanego muzyką żydowskich kompozytorów z terenu Polski, których dzieła odnalazł i zachował etnograf Gerszon Efros.
Na finał "Koncertów 4 Kultur" w klubie Wytwórnia zagra Moka Efti Orchestra - niemiecki big band doskonale znany fanom kultowego serialu "Babylon Berlin", wyreżyserowanego przez Toma Tykwera. Muzyka Moka Efti to mieszanka łącząca wesoły ragtime, pulsujący szaleństwem swing i charleston. Podczas występu zespołowi towarzyszyć będzie wokalistka Severija, której kreacja serialowa została zainspirowana ówczesnymi gwiazdami sceny niemieckiej, takimi jak Marlene Dietrich czy Anita Berber.
"Festiwal Łódź Czterech Kultur to czas i miejsce na świętowanie różnorodności, poszukiwanie inspiracji i nawiązywanie relacji poprzez sztukę. Moka Efti Orchestra, zainspirowana skomplikowaną historią Berlina, przypomni jak ważne jest pielęgnowanie kultury nawet w najtrudniejszych czasach" – zaznaczył dziennikarz muzyczny i członek zespołu programowego Festiwalu Marcin Tercjak.
Wydarzeń muzycznych będzie więcej - na Scenie Monopolis zabrzmią "Pieśni Wolności i Pokoju 2023" – nowy projekt muzyczny z udziałem dinozaurów polskiego reggae: Symchy Kellera, Dariusza "Maleo" Malejonka i Maleo Reggae Rockers, Jerzego "Słomy" Słomińskiego oraz Jarka "JAreXa".
Nie zabraknie także setów dj-skich, koncertów rapowych i występów Live Actów, które będą połączone z wystawą artystów wizualnych (wyłonionych poprzez open call pod hasłem "Tożsamość") i targami sztuki. A to wszystko podczas Multicult A/V Alternative Friday w Fabryce Sztuki w Łodzi. Wydarzenie przygotuje polsko-ukraińsko-białorusko-litewski kolektyw Synergy Cult oraz Łódzkie Sztuki – grupa rezydentów z Art_Inkubatora.
Festiwal to także sztuki wizualne, m.in. akcja artystyczna "Światy równoległe" pod kuratelą Artura Chrzanowskiego. Złoży się na nią kilka realizacji z obszaru street-artu. Będą to ich interpretacje pojęcia tożsamości w kontekście miasta, jako wciąż zmieniającego się organizmu.
Działania odbędą się w Parku Ocalałych – w sąsiedztwie Centrum Dialogu – m.in. na parkanach, murach, wolnostojących obiektach i moście. Poszczególne prace częściowo powstaną przed rozpoczęciem Festiwalu, by następnie ulegać uzupełnieniu i przeobrażeniom w czasie trwania wydarzenia. Pozwoli to publiczności zaobserwować proces powstawania poszczególnych dzieł, być świadkiem ich zmienności.
W sekcji teatralnej zaprezentowane zostaną premiery - m.in. monodramu "Sekretarka" w reż. Ruthie Osterman z Izraela. To opowieść o Brunhilde Pomsel, sekretarce Josepha Goebbelsa, w której postać wcieliła się izraelska aktorka Hava Ortman. Spektakl jest połączeniem teatru, archiwalnych materiałów filmowych oraz nagrań samej Brunhilde.
Drugą premierą będzie "Carmen" w Teatrze Nowym im. K. Dejmka w Łodzi. Sięgając do XIX-wiecznej noweli Prospera Merimeego i jej operowej adaptacji Georgesa Bizeta, twórcy spektaklu – Anna Obszańska i Błażej Biegasiewicz – eksplorują koncepcję kultury gwałtu i badają granice między seksualnością a seksualizacją, redukującą egzystencję człowieka – niezależnie od płci – do kategorii ciała-obiektu.
Organizatorzy zadbali też o wydarzenia skierowane do najmłodszych odbiorców kultury i powołali do życia program Mały Festiwal Łódź Czterech Kultur, w którym znajdzie się piknik, spektakle, opowiadanie historii, koncerty, akcje artystyczne i edukacyjne, nawiązujące do głównego hasła Festiwalu.
Zgodnie z zapowiedziami Joanny Podolskiej, w programie festiwalu każdy znajdzie coś dla siebie - obok muzyki, teatru, różnego rodzaju działań artystycznych znajdą się w nim także pokazy filmów, m.in. nagradzanych produkcji izraelskich, niemieckich, polskich oraz ukraińskich, a także etiudy studentów Szkoły Filmowej w Łodzi.
Cały program Festiwalu Czterech Kultur można znaleźć na stronie www.4kultury.pl.
Wydarzenie jest finansowane z Urzędu Miasta Łodzi w ramach obchodów 600-lecia Łodzi, a także ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu "Muzyka" realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Agnieszka Grzelak-Michałowska
