Dlaczego zwłaszcza teraz powinniśmy czytać więcej książek?

„Pozytywny wpływ czytania na nasze funkcje poznawcze jest dobrze udokumentowany. Sprawniej działa wówczas nasza pamięć robocza, mamy większą zdolność logicznego myślenia, poprawie ulega umiejętność rozwiązywania problemów” – wylicza w rozmowie z portalem Byrdie.com ekspert ds. uczenia się, Murray Morrison. I dodaje, że czytanie jest niczym fitness dla mózgu. „Ciągły, delikatny wysiłek budowania obrazów w głowie podczas czytania sprawia, że mózg jest sprawniejszy. Działa to dużo lepiej niż bardziej pasywne formy rozrywki, takie jak oglądanie filmu czy telewizji” – tłumaczy. Nic w tym dziwnego. Podczas gdy film kończy się zwykle po upływie 90 minut, przeczytanie liczącej kilkaset stron powieści może zająć nam kilka lub kilkanaście dni. W międzyczasie mimowolnie obmyślamy możliwe rozwiązania fabularne, a co za tym idzie ćwiczymy pamięć i pobudzamy wyobraźnię.

Czytanie kryje w sobie jednak znacznie więcej korzyści niż kształtowanie wyobraźni. „Kiedy czytamy o konkretnych rzeczach, część mózgu aktywowana jest tak samo, jak w sytuacji, gdy sami wykonujemy te czynności. Fikcja działa jak rodzaj symulatora – ćwicząc w ten sposób mózg, tworzymy nowe synapsy i wzmacniamy istniejące” – tłumaczy Natalia Ramsden, założycielka kliniki optymalizacji mózgu SOFOS Associates w Londynie. To dlatego, gdy jesteśmy pochłonięci wzruszającą lekturą odczuwamy dojmujący smutek, a podczas czytania powieści z dreszczykiem towarzyszy nam przyspieszone bicie serca.

Eksperci podpowiadają, że czytanie książek może być pomocne również w łagodzeniu objawów groźnych chorób. „Czytanie jest czynnością, która odmładza mózg – z każdą przewróconą stroną pracuje on nad rozszyfrowaniem i przechowywaniem większej ilości informacji. Czytanie zapewnia ćwiczenia umysłowe, co jest bardzo ważne w ochronie mózgu przed pogorszeniem funkcji poznawczych w schorzeniach takich jak choroba Alzheimera” – zaznacza neuroradiolożka dr Emer MacSweeney. I dodaje, że czytanie jest czynnością dużo bardziej neurologicznie wymagającą niż choćby mówienie czy słuchanie. „Pomaga mózgowi efektywniej przetwarzać informacje zarówno werbalnie, jak i wizualnie” – wyjaśnia.

Wartościowa, wciągająca lektura jest też sprawdzonym sposobem na poprawę nastroju i zrelaksowanie się. Choć wymaga od nas większego zaangażowania niż choćby oglądanie filmu, zdecydowanie warto podjąć ów wysiłek. W dobie pandemii, gdy towarzyszą nam lęk i niepewność, zatracenie się w fascynującej historii może być doskonałą odskocznią od tego, co dzieje się wokół nas, formą zdrowego eskapizmu. Jest to również sprawdzony i udokumentowany naukowo sposób na redukcję napięcia i nerwowości – jak wskazuje Ramsden, zmniejsza się wówczas poziom kortyzolu, hormonu stresu, którego nadprodukcja powoduje m.in. przyrost tkanki tłuszczowej i przybieranie na wadze.

Choć wydaje się samotnym hobby, czytanie może mieć pozytywny wpływ także na nasze relacje z bliskimi, gdyż rozwija nas emocjonalnie. „Sprawia, że myślimy i czujemy na różne sposoby. Kiedy zaczynamy odczuwać więź z fikcyjnymi postaciami, zwiększa się nasza empatia, uczymy się lepiej rozumieć ludzi” – przekonuje Ramsden. Tezę tę potwierdzają badania autorstwa psychologa dr Chun-Ting Hsu z Free University of Berlin, które dowiodły, że emocjonalne treści aktywują u czytelników sieć neuronową zlokalizowaną w korze mózgowej, zwiększając u nich poziom empatii i współczucia. W dobie pandemii czytanie może być też nie lada wsparciem dla naszej nadwyrężonej psychiki, sposobem na dodanie sobie otuchy w czasach niepewności. Eksperci zgodnie sugerują, byśmy sięgali zwłaszcza po książki, które czytaliśmy w dzieciństwie – zapewnią nam namiastkę normalności, będąc swego rodzaju przypomnieniem, że prędzej czy później, wszystko wróci do normy. (PAP Life)