Franciszek Macharski urodził się 20 maja 1927 w Krakowie. W latach 1945-1950 był klerykiem Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. Święceń prezbiteratu udzielił mu 2 kwietnia 1950 w Krakowie kardynał Adam Stefan Sapieha, arcybiskup metropolita krakowski. Studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1951 uzyskał magisterium.
W związku z odmową współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa na początku lat 50. nie wydano mu paszportu. Na studia do szwajcarskiego Fryburga wyjechał w 1956 roku. Od 1962 do 1978 był wykładowcą na Papieskim Wydziale Teologicznym w Krakowie oraz w seminariach krakowskim i częstochowskim. W latach 1970-1978 był rektorem krakowskiego seminarium.
Czynnie przeciwstawiał się komunistycznej władzy, organizując przemarsze kleryków w centrum miasta.
30 grudnia 1978 papież Jan Paweł II mianował go swoim następcą na urzędzie arcybiskupa metropolity krakowskiego. Święcenia biskupie otrzymał 6 stycznia 1979 roku w bazylice św. Piotra w Rzymie. Udzielił mu ich Jan Paweł II. Ingres do katedry na Wawelu odbył 28 stycznia 1979. Archidiecezją Krakowską kierował przez blisko 27 lat - do czerwca 2005 roku.
Kard. Macharski kontynuował dzieło swojego poprzednika kard. Karola Wojtyły i podobnie jak Jan Paweł II zawsze starał się być blisko człowieka - zwłaszcza chorego, cierpiącego, potrzebującego duchowej i materialnej pomocy. Jego biskupim zawołaniem stały się słowa: "Jezu ufam Tobie".
W stanie wojennym walczył o prawa internowanych i ich rodzin, a w 1981 roku po zamachu na Jana Pawła II poparł organizatorów Białego Marszu, który na znak solidarności z walczącym o życie papieżem przeszedł ulicami Krakowa.
Za jego pontyfikatu powstawały domy samotnej matki, rodzinne domy dziecka, zakłady opiekuńczo-lecznicze, poradnie psychologiczne i schroniska dla bezdomnych. Podczas swej posługi biskupiej kard. Macharski ustanowił ponad 200 nowych parafii, w Archidiecezji Krakowskiej wybudowano dziesiątki kościołów i kaplic. W styczniu 1990 roku reaktywował, a później doprowadził do rozbudowania działalności Caritas Archidiecezji Krakowskiej, w placówkach której pomoc znajdują chorzy, niepełnosprawni, samotne matki i bezdomni.
W 2002, w związku z ukończeniem 75 lat, zgodnie z przepisami oddał się do dyspozycji papieża. Jan Paweł II zlecił mu dalsze pełnienie urzędu arcybiskupa krakowskiego. 3 czerwca 2005 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację. Do 27 czerwca 2005 pełnił funkcję administratora archidiecezji. Po ustąpieniu z urzędu zamieszkał w klasztorze sióstr albertynek w Krakowie.
W kwietniu 2005 brał udział w konklawe, na którym wybrano na papieża Benedykta XVI. 20 maja 2007, w dniu ukończenia 80 lat, utracił prawo wyboru papieża w konklawe. RMF