Młodzieńczy zapał i doświadczenie - program koncertu ukazuje te dwa aspekty twórczości Ignacego Jana Paderewskiego – wybitnego pianisty, kompozytora oraz męża stanu. Napisany w młodości - przez dwudziestokilkuletniego twórcę Koncert fortepianowy a-moll zachwyca melodyką, wirtuozerią, licznymi odwołaniami do polskiej muzyki ludowej. Zupełnie inna jest Symfonia h-moll op. 24 „Polonia" – pisana już przez doświadczonego, docenionego muzyka. Utwór skomponowany z okazji obchodów 40-lecia Powstania Styczniowego wyraża wiarę i nadzieję na odzyskanie wolności przez Ojczyznę.
W tym roku obchodzimy okrągłe rocznice premierowych wykonań obydwu utworów repertuaru: pierwsze wykonanie koncertu fortepianowego miało miejsce 135 lat temu w Wiedniu, natomiast symfonii - 115 lat temu przez Boston Symphony Orchestra pod dyrekcją Maxa Fiedlera.
Wykonawcy:
Orkiestra Filharmonii Krakowskiej
Alexander Humala - dyrygent
Krzysztof Książek - fortepian
Repertuar:
Ignacy Jan Paderewski:
- Symfonia h-moll "Polonia" op. 24
- Koncert fortepianowy a-moll op. 17
***
Krzysztof Książek – pianista, ur. w 1992 r. w Krakowie, wielokrotnie nagradzany i doceniany za wykonawstwo muzyki Fryderyka Chopina i muzyki polskiej, m.in. Paderewskiego. Artysta występował i zdobywał laury na licznych konkursach i festiwalach w kraju i zagranicą, m.in. na Międzynarodowym Konkursie im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Międzynarodowym Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach Zdroju, Festiwalu „Chopin i Jego Europa”, Festival Chopin à Paris, New Year Music Festival w Gstaad, Wielkanocnym Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Koncertował w Europie, Afryce, Stanach Zjednocznych i Azji. Współpracował z takimi dyrygentami jak: Antoni Wit, Jacek Kaspszyk, Tadeusz Strugała, Grzegorz Nowak, Václav Luks, Jose Maria Florencio, Yu Feng, George Tchitchinadze, Łukasz Borowicz, Ewa Strusińska.
Należy do grona najbardziej wszechstronnych artystów swojego pokolenia, o szerokim spektrum muzycznych zainteresowań. Oprócz kanonu dzieł najznamienitszych kompozytorów sięga także po pozycje mniej znane, nie stroni od muzyki najnowszej. Dużą radość artysta czerpie z wykonawstwa muzyki na instrumentach historycznych. Współpracował z takimi zespołami, jak Orkiestra XVIII wieku, Collegium 1704, czy {Oh!} Orkiestra Historyczna, nagrał płytę z recitalem na kopii warszawskiego fortepianu Chopina – Buchholtza z ok. 1825 roku. Ważną część jego działalności stanowi muzyka kameralna. Razem z żoną Agnieszką Zahaczewską-Książek współtworzy Książek Piano Duo. Wśród ich ostatnich sukcesów jest zwycięstwo w kategorii zespołów kameralnych na II Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. S. Moniuszki (2021 r.). Pianista na stałe współpracuje ze śpiewaczką i kompozytorką Agatą Zubel. Ich płyta „Apparition” z pieśniami kompozytorów XX w. nagrodzona została Fryderykiem 2020. Dyskografia pianisty obok wyżej wymienionych obejmuje płyty z muzyką Chopina oraz suitami na dwa fortepiany Antona Areńskiego i Sergiusza Rachmaninowa. Krzysztof Książek jest absolwentem Akademii Muzycznych w Krakowie i Bydgoszczy, studiuje podyplomowo w Hochschule für Musik, Theater und Medien Hannover. Był stypendystą Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego - w tym zarządzanego przez NCK programu „Młoda Polska”, Fundacji Pro Musica Bona, otrzymał też jako 12-latek stypendium Krystiana Zimermana.
Alexander Humala - dyrygent wyróżniający się ekspresją gestów, dynamiczną osobowością, głęboką muzykalnością. Od 2021 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. Studiował dyrygenturę chóralną i symfoniczną w Białoruskiej Państwowej Akademii Muzycznej w Mińsku i dyrygenturę symfoniczną w Konserwatorium w Rotterdamie. Wiedzę pogłębiał na kursach mistrzowskich, prowadzonych przez takich dyrygentów, jak Colin Metters, Jurij Simonow, Marin Alsop czy Jorma Panula. W 2010 roku otrzymał prestiżowe stypendium Huygensa, w ramach programu stypendialnego „Gaude Polonia” odbył staże dyrygenckie w Operze Wrocławskiej i Filharmonii Narodowej w Warszawie (2009, 2012), a w ramach stypendium L. Kirklanda studiował zarządzanie kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (2019–2020).
Współpracował z wieloma renomowanymi zespołami, m.in. NOSPR, Scottish Chamber Orchestra, London Sinfonietta, Luzern Festival Academy Orchestra, włoską Orkiestrą Giovanile della Saccisica, był głównym dyrygentem białoruskiego zespołu Capella Sonorus. Pracował jako asystent wybitnych dyrygentów, jak np. Lorin Maazel, Martin Brabbins, Christoph Eschenbach, Jerzy Maksymiuk, Antoni Wit. Występował z wybitnymi solistami i solistkami - w tym gronie znaleźli się m.in. Gautier Capuçon, Marc Coppey, Szymon Nehring, Leticia Moreno, Iwona Sobotka, Andrzej Lampert i wielu innych. Towarzyszył też jako dyrygent legendom jazzu, takim jak: Chick Corea, Branford Marsalis, Pat Metheny, Terence Blanchard, Adam Makowicz. Współpracował z kompozytorami muzyki współczesnej, jak np. z Krzysztofem Pendereckim, Pawłem Mykietynem, Aleksandrem Raskatovem, Ståle Kleibergiem, Elliotem Goldenthalem. W trakcie swojej kariery Humala zdobył liczne wyróżnienia, w tym pierwsze nagrody w międzynarodowych konkursach. Dokonał szeregu nagrań, m. in. z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej pierwotną wersję Symfonii nr 2 Karola Szymanowskiego. Występy i nagrania Alexandra Humali były prezentowane na platformach takich jak Mezzo, Arte TV, TVP Kultura oraz Program Drugi Polskiego Radia.
Ignacy Jan Paderewski - polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy, mąż stanu i polityk, urodzony w 1860 roku w Kuryłówce na Podolu, w zaborze rosyjskim, zmarł w 1941 r. w Nowym Jorku. Nauki pobierał w konserwatorium muzycznym w Warszawie, po czym wyruszył na Zachód, gdzie pod koniec XIX wieku jego kariera pianisty nabrała tempa. Z romantyczną charyzmą podbijał kolejne sale koncertowe Europy, Ameryki Północnej, Australii, Afryki i Ameryki Południowej. Nie zapominał o Polsce, komponował – wśród jego najsłynniejszych utworów znalazły się „Fantaisie polonaise sur des thèmes originaux” („Fantazja polska na tematy własne”) na fortepian i orkiestrę czy Symfonia h-moll „Polonia”, którą usłyszymy na koncercie w Krakowie. Paderewski pozostawił po sobie ponad 70 kompozycji. Był słynnym artystą i filantropem. W czasie I wojny światowej zbierał fundusze na pomoc ofiarom wojny, mobilizował mężczyzn do wstępowania do armii i agitował publicznie na rzecz Polski. W grudniu 1918 roku, przybył na ziemie polskie ze Stanów Zjednoczonych. Gdy dojechał pociągiem do Poznania, 26 grudnia 1918 roku z balkonu hotelu Bazar wygłosił przemówienie, które dzień później dało impuls do wybuchu zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Jego dalsza podróż kolejowa była dla artysty szansą na przekonanie rodaków w innych miejscach do działania – na stacjach miał aż 17 wystąpień, wszędzie przemawiał przed tłumami. Wykorzystał swoją sławę i zdobyte kontakty, by zwrócić uwagę ówczesnych decydentów na świecie na sprawę odbudowy niepodległej Polski. Podobno pod jego bezpośrednim wpływem prezydent USA, Woodrow Wilson wyodrębnił w słynnym orędziu punkt o konieczności utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza. W styczniu 1919 roku Paderewski objął tekę premiera i ministra spraw zagranicznych RP. Razem z Romanem Dmowskim wyjechali do Paryża na konferencję pokojową i złożyli podpisy pod traktatem wersalskim kończącym I wojnę światową. W 1922 roku Paderewski powrócił do koncertowania. Został uhonorowany szeregiem nagród i odznaczeń, m.in. Orderem Orła Białego, Virtuti Militari, francuskim Krzyżem Wielkim Legii Honorowej, tytułem Rycerza Wielkiego Krzyża Orderu Imperium Brytyjskiego, doktoratami honoris causa wielu uczelni. Jest obywatelem honorowym Warszawy, Lwowa i Poznania, patronem wielu szkół, instytucji i miejsc publicznych, został upamiętniony też w inny sposób. Pierwotnie Paderewski został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington w Waszyngtonie. W 1992 roku jego trumna powróciła do kraju i dziś spoczywa w Archikatedrze Warszawskiej.
