W Filharmonii Śląskiej w Katowicach ruszył właśnie program "Muzykoterapia dla seniorów". Jest to cykl ośmiu comiesięcznych spotkań skierowanych do osób starszych.
Jak powiedziała PAP Knapik-Szweda muzykoterapia dla osób starszych może składać się z kilku elementów, dostosowanych do grupy i jej możliwości. Są to m.in. słuchanie muzyki, improwizacja i komponowanie.
Terapia poprzez muzykę ma przede wszystkim wydobyć z jej uczestników emocje. "Czasem osoby starsze nie potrafią sobie poradzić ze zmianami fizycznymi i psychicznymi, jakie w nich zachodzą. Te zajęcia pozwolą im odreagować i wydobyć z siebie te skumulowane emocje" – wyjaśniła Knapik-Szweda.
Jej zdaniem ta metoda terapii jest potrzebna osobom starszym, ponieważ m.in. poprawia ich samoocenę, samopoczucie oraz angażuje ich do wysiłku umysłowego i fizycznego.
Swoją pamięć seniorzy mogą poprawić m.in. poprzez wykonywanie znanych i lubianych przez nich melodii. Muzykoterapeutka podkreśliła, że chętnie śpiewane przez uczestników terapii piosenki z ich młodzieńczych lat przypominają im konkretne wydarzenia z przeszłości; jest to tzw. muzykoterapia reminiscencyjna. Metoda ćwiczenia pamięci za pomocą muzycznych skojarzeń wykorzystywana jest także w pracy z osobami z demencją czy chorobą Alzheimera.
Uczestnicy terapii mogą też polepszyć swoją koordynację ruchową i sprawność fizyczną m.in. dzięki grze na instrumentach perkusyjnych, improwizacji ruchowej lub rytmicznemu wykonywaniu ćwiczeń. "Muzykoterapia wpływa też na mowę. Mięśnie twarzy u osób starszych wiotczeją, więc aparat artykulacji nie działa tak sprawnie, jak wcześniej. Jednak, jak pokazują badania, muzyka i śpiew pozytywnie wpływają na płynność mówienia, lepiej niż sama rozmowa bez towarzyszenia muzyki" – powiedziała Knapik-Szweda.
Kolejny element terapii to komponowanie własnych utworów. W ramach zajęć seniorzy muszą – z pomocą terapeutów – stworzyć melodię, tekst oraz tytuł piosenki. Ma to m.in. rozwinąć ich kreatywność i poprawić samoocenę. "Często osoby starsze czują się zależne od innych, a tutaj pokazujemy im, że sami mogą stworzyć wyjątkowy materiał w postaci piosenki czy utworu muzycznego. Uczestnicy są dumni, gdy mogą wyrazić siebie w inny sposób niż na co dzień" – zaznaczyła Knapik-Szweda podkreślając, że w terapii istotna jest również integracja między seniorami.
Muzykoterapuetka dodała, że uczestnicy podczas zajęć słuchają różnych rodzajów muzyki, w zależności od ich preferencji i samopoczucia. Knapik-Szweda przypomniała też, że w zależności od gatunku muzyka może zarówno pobudzić, zmotywować, jak i zrelaksować czy odprężyć.
