„145”
Jesteśmy z Wami już 145 lat!
Muzeum Narodowe w Krakowie – najstarsze i największe muzeum w Polsce obchodzi 145-lecie istnienia. Dokładnie 7 października 1879 roku Rada Miejska Krakowa powołała do życia pierwsze na ziemiach polskich Muzeum Narodowe. Przez lata muzeum zmieniało się i przybywało mu oddziałów – i tak obecnie mamy ich aż 12. Każdy z oddziałów to wyjątkowa opowieść o historii, sztuce, jak również o postaciach z nimi związanych. To 20 wystaw stałych i liczne wystawy czasowe. To ponad milion eksponatów od starożytności aż po współczesność. To jedna z najcenniejszych kolekcji nie tylko w Polsce, ale i na świecie, a o niesłabnącym zainteresowaniu naszą ofertą świadczy frekwencja, która w 2023 roku przekroczyła ponad 1 mln 600 tys. osób.
MNK to jednak nie tylko wystawy, ale także działania edukacyjne – lekcje muzealne, warsztaty, przedstawienia teatralne czy koncerty. W samym 2023 roku odbyło się ponad 1600 wydarzeń kulturalnych, w których wzięło udział blisko 32 tys. osób.
Choć główne obchody naszego jubileuszu przypadają na październik, to świętujemy przez cały rok. Co miesiąc przedstawiamy Wam jeden oddział i zapraszamy do jego odkrywania. Organizujemy oprowadzania, warsztaty oraz koncerty, które pozwalają Wam nie tylko zdobywać wiedzę, ale także, mamy nadzieję, dobrze się z nami bawić. Razem świętujemy pod hasłem „145 lat. Dwanaście oddziałów, tuzin wrażeń”.
Początek kolekcji
Sukiennice i Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku to miejsce szczególne dla Muzeum Narodowego w Krakowie, jest to bowiem najstarszy oddział naszego muzeum. To właśnie tutaj w 1879 roku świętowano uroczyście 50-lecie pracy twórczej Józefa Ignacego Kraszewskiego. Na tę uroczystość przybył z Rzymu sławny malarz – akademik Henryk Siemiradzki. Podczas uroczystego balu artysta oznajmił, iż postanowił podarować miastu i swojemu narodowi słynne dzieło Pochodnie Nerona, z tym przeznaczeniem, aby eksponować je w Sukiennicach. Obraz ten, posiadający pierwszy numer inwentarzowy, zapoczątkował zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie. Gest Siemiradzkiego stał się inspiracją dla wielu wybitnych artystów, którzy spontanicznie przekazywali swoje dzieła dla narodowej instytucji w Krakowie. Dzięki ofiarności społeczeństwa, staraniom pracowników oraz funduszom publicznym zgromadzono dotychczas 1 184 299 obiektów. Do rozwoju muzeum przyczyniły się liczne dary, zakupy, depozyty oraz nieruchomości, pozwalające na otwieranie kolejnych oddziałów.
Gmach Główny przy alei 3 Maja 1 jest sercem całego muzeum. Znajduje się tutaj Galeria Sztuki Polskiej XX i XXI wieku oraz Galeria Rzemiosła Artystycznego. Pierwsza z nich to miejsce dla miłośników sztuki nowoczesnej oraz współczesnej. Tutaj zobaczycie dzieła m.in. Olgi Boznańskiej, Jacka Malczewskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Wojciecha Fangora, Marii Pinińskiej-Bereś czy Xawerego Dunikowskiego. W Galerii Rzemiosła Artystycznego możecie podziwiać kolekcję złotnictwa, tkanin, ubiorów, mebli, ceramiki, szkła oraz instrumentów muzycznych. Gmach Główny to także miejsce, gdzie odbywają się największe wystawy czasowe.
Sukiennice w Rynku Głównym mieszczą Galerię Sztuki Polskiej XIX wieku. Tu zwiedzający mogą zobaczyć m.in. Szał uniesień Władysława Podkowińskiego, wspomniane Pochodnie Nerona Henryka Siemiradzkiego czy Śmierć Ellenai Jacka Malczewskiego.
W oddziale Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego przy ulicy Piłsudskiego 12 można podziwiać ekspozycję prezentującą historię mennictwa i medalierstwa polskiego. W oddziale znajduje się także zbiór wyjątkowych starodruków i rękopisów z liczącej ok. 6000 woluminów biblioteki Emeryka Hutten-Czapskiego. Kilka kroków dalej znajdziemy Pawilon Józefa Czapskiego. Zbieżność nazwisk nie jest przypadkowa, ponieważ Józef Czapski był wnukiem Emeryka. W Pawilonie mieści się kolekcja dzieł malarskich Józefa oraz poświęcone artyście muzeum biograficzne, do którego scenariusz ekspozycji stworzyła Krystyna Zachwatowicz wraz z mężem Andrzejem Wajdą.
Wizyta w Muzeum Książąt Czartoryskich przy Pijarskiej 15 to podróż przez wieki, pełna arcydzieł oraz ciekawych opowieści. Wiedzie zarówno przez historię Polski, jak i sztukę światową. Muzeum to nie tylko wspaniały Pałacyk, ale też Galeria Sztuki Starożytnej oraz Klasztorek, który został otwarty rok temu i dopełnił historii całego oddziału. Tu zobaczycie Damę z gronostajem Leonarda da Vinci, dzieła wielkich mistrzów malarstwa europejskiego, pamiątki po rodzinie Czartoryskich oraz wspaniałe przykłady rzemiosła artystycznego. Nie brakuje też zabytków z czasów starożytnych, takich jak egipskie sarkofagi z mumiami, greckie posągi o idealnych proporcjach czy fajumskie portrety mumiowe.
Kilka kroków dalej – przy Pijarskiej 8 znajduje się Arsenał. Jest drugą największą skarbnicą pamiątek militarnych w Polsce. Tworzona przez ponad 140 lat, liczy blisko 12 tysięcy pozycji inwentarzowych i obejmuje wszystkie dziedziny związane z dawną wojskowością. Na wystawie „Broń i Barwa” prezentowanych jest ponad 700 najcenniejszych obiektów.
Galeria „Sztuka Dawnej Polski. XII–XVIII wiek”,gdzie można zobaczyć dzieła polskiej sztuki średniowiecznej, renesansowej i barokowej, jest częścią oddziału Pałac Biskupa Erazma Ciołka przy ulicy Kanoniczej 17. Tam też znajduje się Galeria „Sztuka Cerkiewna Dawnej Rzeczypospolitej” prezentująca kolekcję ikon – jeden z najstarszych i najcenniejszych zbiorów malarstwa cerkiewnego w Europie Środkowej.
Muzeum Narodowe w Krakowie to także muzea biograficzne. Dom Jana Matejki mieści się w rodzinnym domu artysty przy ulicy Floriańskiej 41, w którym malarz urodził się, mieszkał z rodziną, tworzył i zmarł. Dom Józefa Mehoffera funkcjonuje w dawnej siedzibie artysty w kamienicy przy ulicy Krupniczej 26. Muzeum Stanisława Wyspiańskiego znajduje się w budynku Starego Spichlerza przy placu Sikorskiego 6. Ekspozycja to niemal 200 dzieł – liczne portrety oraz pejzaże, ale także projekty witraży (w tym słynny Bóg Ojciec) i dekoracji wnętrz, meble oraz kostiumy i rekwizyty teatralne. Nie mogło tu zabraknąć także dzieł związanych z twórczością literacką autora m.in. Wesela. Bogatemu księgozbiorowi Wyspiańskiego, z jego odręcznymi notatkami, towarzyszą pierwodruki dramatów, plakaty, a także zdjęcia i filmy z ich najważniejszych inscenizacji. W willi „Atma” w Zakopanem przy ulicy Kasprusie 19 znajduje się biograficzne Muzeum Karola Szymanowskiego.
Oddziałami MNK są także: Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego przy placu Szczepańskim 9 –miejsce dla miłośników architektury i designu, oraz mieszcząca się przy ul. św. Marka 17 Biblioteka Książąt Czartoryskich – obecnie remontowana (zakończenie prac planowane jest na 2027 rok.
Wystawa „145”
Z okazji jubileuszu zapraszamy na niewielką wspomnieniowo-rocznicową wystawę do sali Malarnia w Sukiennicach. Chcemy przypomnieć historię powstania pierwszej narodowej instytucji muzealnej na ziemiach polskich pod zaborami. Pokazujemy dzieła i pamiątki ze wszystkich oddziałów MNK, obiekty mniej znane lub rzadko pokazywane. Na ekspozycji będzie można zobaczyć m.in. pamiątkową kielnię, którą „prezydent RP Ignacy Mościcki położył pierwszą grudę lepiszcza pod kamień węgielny Muzeum Narodowego w Krakowie”, oraz pióro Marii Konopnickiej, którą podpisano akt erekcyjny. Chcemy pokazać różnorodność kolekcji, wydarzenia z historii instytucji, które zaważyły na jej obecnym kształcie, a także przypomnieć osoby tworzące muzeum, w tym wielkich kolekcjonerów, m.in. rodzinę Czapskich, Edwarda Goldsteina, Feliksa Jasieńskiego czy Erazma Barącza. Zapraszamy serdecznie na opowieść o Muzeum Narodowym w Krakowie. Wystawa dostępna od 3 października.
INFORMACJE DLA ZWIEDZAJĄCYCH
„145”
Miejsce: MNK Sukiennice
Czas trwania: 03.10.2024–02.03.2025
Godziny otwarcia:
poniedziałek: nieczynne
wtorek-niedziela: 10:00-18:00
Kuratorki wystawy: Alicja Kilijańska, Monika Paś
Projekt aranżacji wystawy: Wzorro Design
Organizator MNK: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP
Mecenas MNK: PGE Polska Grupa Energetyczna
Partnerzy Strategiczni MNK: PZU, Totalizator Sportowy
Patroni medialni: RMF Classic, Dziennik Polski, TVP 3 Kraków
W weekend 5-6 października zapraszamy do świętowania jubileuszu. W tych dniach bilety na wszystkie wystawy stałe i czasowe będą dostępne w cenie 5 zł.
W dniu 7 października 1879 roku Rada Miejska Krakowa powołała do życia pierwsze na ziemiach polskich Muzeum Narodowe. W roku 2024 obchodzimy 145 lat Muzeum Narodowego w Krakowie – najstarszego i największego muzeum w Polsce. Przez te wszystkie lata Muzeum zmieniało się i przybywało mu nowych oddziałów. I tak obecnie mamy ich aż 12, czyli tuzin!
W weekend 5-6 października zapraszamy do świętowania jubileuszu. W tych dniach bilety na wszystkie wystawy stałe i czasowe będą dostępne w cenie 5 zł.
Termin:
5-6 października 2024
wstęp 5 zł
na wszystkie ekspozycje stałe i czasowe
PROGRAM
5 października 2024 (sobota)
godz. 13.00 -14.00
płyta Rynku Głównego
koncert z tarasu Sukiennic
Program
- Andrew Lloyd Webber - Upiór w operze (temat z musicalu)
- Ennio Morricone - Misja (temat muzyczny z filmu)
- Vangelis - Chariots of fire
- The Beatles - The long and winding road
- Gustav Holst - St. Paul’s Suite
- Hans Zimmer - Lion King
- Karl Jenkins - Kayama
- Jacques Offenbach - Barcarolle: Belle nuit ô nuit d’amour
- Suita z filmów polskich (Janosik, Va Banque, Stawka większa niż życie)
- Queen - Show must go on
Wykonawcy:
Arturo Terrazas - flet (instrument etniczny)
Cracow Singers & Players
oraz gościnnie – muzycy Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach Karol Kusz
prowadzenie Dariusz Stańczuk (RMF Classic)
wstęp wolny
6 października 2024 (niedziela)
godz. 19.00 oraz godz. 20. 30.
Hall Gmachu Głównego
Luminaria , opowieść o wieczności światła
Spektakl- instalacja malarstwa ożywionego
Autorska kompozycja choreografii, scenografii, muzyki oraz makijażu ciała, będąca impresją artystyczną na temat „Pochodni Nerona” Henryka Siemiradzkiego. Obraz ten, posiadający pierwszy numer inwentarzowy, został podarowany przez autora w 1879 roku, zapoczątkowując zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie.
Historia obrazu ukazana w metaforycznej opowieści na przełęczach czasu, poszukiwań i inspiracji zaczerpniętej z przestrzeni wiecznego miasta.
Na motywach prawdziwych wydarzeń i dopisanej opowieści wpływów kultury antycznej i niezwykłej wyobraźni Henryka Siemiradzkiego.
Wykonawca: Art Color Ballet
Reżyseria, projekt plastyczny i choreografia: Agnieszka Glińska
