Jak podaje firma dystrybucyjna Reset, 23 sierpnia w polskich kinach ponownie będzie można obejrzeć nagrodzony Złotą Palmą, nagrywany na Filipinach film wojenny "Czas Apokalipsy" z 1979 r., tym razem wersji reżyserskiej. Produkcja została odrestaurowana i będzie rozpowszechniona w jakości 4K. Ta wersja dzieła Francisa Forda Coppoli różni się od oryginału długością: pierwowzór trwa 153 minuty, a odświeżony film trwa o pół godziny dłużej.
Coppola urodził się w Detroit w rodzinie o włoskich korzeniach w 1939 r. W 1955 r. rozpoczął studia teatralne na Hofstra College. Ostatecznie przyszłość postanowił związać z kinem. Pięć lat później zapisał się do szkoły filmowej UCLA. Z czasem udało mu się zostać asystentem Rogera Cormana, przy którym stworzył swój debiutancki film "Obłęd". Wraz z rozwojem swojego kinowego doświadczenia reżyser w 1969 r. założył z George'em Lucasem wytwórnię American Zoetrope.
Lata 70. były intensywnym okresem w karierze Coppoli. Powstało wtedy wiele filmów, które dziś są nazywane kultowymi, m.in. "Ojciec chrzestny" (3 Oscary i 8 nominacji), "Rozmowa" (3 nominacje do Oscara i 2 nagrody w Cannes) i "Czas Apokalipsy" (2 Oscary, 6 nominacji i 2 nagrody w Cannes).
"Czas Apokalipsy" tak naprawdę mógł nigdy nie powstać. Pierwszym problemem była zmiana aktora odgrywającego rolę kapitana Willarda, jednego z głównych bohaterów filmu. Pierwotnie miał go grać Harvey Keitel, ale po dwóch tygodniach zdjęć został zwolniony przez Coppolę z planu filmowego. Ostatecznie w roli Willarda wystąpił Martin Sheen.
"Widziałem, że Keitel czuł się bardzo niekomfortowo w dżungli. I pomyślałem: jak miejski człowiek ma pracować przez sześć miesięcy w trudnych warunkach dżungli, której się boi? Podjąłem więc tę trudną decyzję" - powiedział się Coppola na temat Keitela w książce "Coppola’s Monster Film: The Making of Apocalypse Now".
Kolejną trudnością była choroba Sheena. Pewnego dnia aktor obudził się z ogromnym bólem w klatce piersiowej, którego przyczyną okazał się atak serca. Został przetransportowany do szpitala w Manili. Został nawet wezwany kapłan, który udzielił choremu ostatniego namaszczenia. Odtwórca roli kapitana Willarda był bliski śmierci, lecz udało się go uratować. Sytuacja jednak spowodowała kolejne opóźnienia i dodatkowe koszty produkcji.
Podczas nagrywania sceny ataku helikopterów na wioskę wykorzystano prawdziwe wojsko. Nierzadko zdarzały się sytuacje, że filipińscy piloci musieli nagle opuścić plan zdjęciowy, bo zostali wezwani do walki z komunistycznymi powstańcami w innych częściach kraju.
Na domiar nieszczęść, tajfun "Olga", który w czasie tworzenia filmu dotarł na Filipiny, dokonał ogromnych zniszczeń na planach filmowych i spowodował kolejne opóźnienia w produkcji.
W "Czasie Apokalipsy" wystąpił również aktor znany z roli Don Vita Corleone w "Ojcu chrzestnym" - Marlon Brando. Zagrał rolę pułkownika Kurtza. Gwiazda kina jednak też sprawiła pewne utrudnienia na planie. Gdy Brando dojechał na plan produkcji, okazało się, że miał znaczną nadwagę, nie znał scenariusza i nie przeczytał "Jądra ciemności", którym inspirował się Coppola, tworząc film. Reżyser musiał zmienić zakończenie swojego dzieła i improwizować przy nagrywaniu scen oraz charakteryzacji aktora. Przedstawił Marlona Brando w mrocznej estetyce, dzięki czemu udało się ukryć jego wagę, a do tego w sposób metaforyczny przedstawić ciemność duszy postaci i jej wewnętrzny chaos.
Jak czytamy na portalu Collider, nagrano ponad 300 km taśmy filmowej, a postprodukcja zajęła blisko dwa lata. Mimo trudności przy tworzeniu filmu otrzymał on m.in. Złotą Palmę na festiwalu w Cannes w 1979 r. i osiem nominacji do Oscara w 1980 r. (wygrał w dwóch kategoriach: najlepsze zdjęcia i najlepszy dźwięk).
Polacy będą mieli okazję zobaczyć wersję final cut (w Polsce nazywaną wersją reżyserską) po pięciu latach od jej światowej premiery. Poza nią reżyser wydał dwa inne warianty filmu: oryginał z 1979 r. i "Czas Apokalipsy: Powrót" z 2001 r.
"Widzowie będą mogli zobaczyć, usłyszeć i poczuć ten film tak, jak zawsze chciałem - od pierwszego +huku+ do końcowego jęku" - mówi Coppola.
"Czas Apokalipsy" jest luźną filmową adaptacją powieści Josepha Conrada "Jądro ciemności". Akcja produkcji rozgrywa się w 1969 r. podczas wojny w Wietnamie. Głównym bohaterem jest pułkownik Willard - ma misję pozbycia się pułkownika Kurtza, który na miejscu ustanowił dyktaturę. W trakcie swojej podróży Willard, przytłoczony realiami amerykańskiej wojny, coraz bardziej czuje się pochłonięty przez dżunglę. Produkcja była nagrywana na Filipinach. Wersja reżyserska zawiera sceny, które Francis Coppola musiał wyciąć z wersji kinowej z powodu amerykańskiej cenzury panującej w latach produkcji filmu.
W filmie wystąpili m.in.: Marlon Brando, Robert Duvall, Martin Sheen, Dennis Hopper, Laurence Fishburne i Harrison Ford.
Polska premiera kinowej wersji filmu miała miejsce w 1981 r. W tym czasie w kraju obowiązywał stan wojenny. Brytyjsko-polski fotograf Chris Niedenthal wykonał wtedy zdjęcie, które stało się fotograficznym symbolem tamtego okresu. Na fotografii znajduje się opancerzony transporter, stojący pod kinem Moskwa, w którym był wyświetlany "Czas Apokalipsy".
Kacper Tondera
