Kompozytor, klawesynista, wizjoner
„Niech żyje Rameau! Precz z Gluckiem” – krzyknął entuzjastycznie Claude Debussy po obejrzeniu spektaklu La Guirlande. Uznawany za największego muzyka doby francuskiego oświecenia, Rameau zdominował scenę Académie royale de musique (Opéra de Paris) na ponad 50 lat, a jego utwory klawesynowe cieszyły się wielką popularnością przez cały XVIII wiek. W repertuarze operowym zadebiutował dopiero w wieku 50 lat, natychmiast podbijając serca publiczności. Zgromadził wokół swojej twórczości wielu zwolenników, ale też przeciwników, między którymi wybuchł zajadły konflikt zapamiętany przez historię jako spór lullystów z ramistami.
Rameau był i pozostaje złożoną postacią: któryż to kompozytor, wzbudzając tak wiele polemik, był jednocześnie tak często grany i naśladowany za życia? Któryż napisał tyle artykułów i dzieł teoretycznych, dzięki którym zyskał tak wielką sławę jako teoretyk i człowiek nauki, że w efekcie przestano dostrzegać w nim muzyka?
Fragment książki
Newton harmonii
Za szczytowe osiągnięcie Rameau uznaje się jednak nie jego kompozycje, a dokonania na polu teorii muzyki. W licznych traktatach prezentował nowoczesne podejście do harmonii, przyczyniając się do kształtowania raczkującego systemu dur-moll, który później zdominował muzykę europejską. Opublikowany w 1722 roku przełomowy „Traktat o harmonii” wywołał reakcje nie tylko w środowisku muzycznym, ale także wśród pisarzy i filozofów. Rameau, w duchu oświeceniowych postulatów, poszukiwał reguł rządzących sztuką kompozycji – u podstaw muzyki odnalazł matematykę, ogłaszając pierwszeństwo harmonii względem melodii. Jego teorie stały się nieodzowną częścią kanonu nauki o muzyce i dzisiaj wydają się oczywiste.
Osobiście i na wskroś
Christophe Rousset, dyrygent, klawesynista i muzykolog o międzynarodowej renomie, stworzył rentgenowski portret Jeana-Philippe’a Rameau. Jego monografia to nie tylko życiorys w pigułce, ale także studium osobowości i twórczości francuskiego kompozytora. Miłośników opery ucieszą opisy dzieł scenicznych, stanowiące cenną bazę informacji. Autor patrzy na bohatera swojej książki z unikatowej perspektywy, bowiem – ze względu na swoją profesję a także specjalizację w muzyce dawnej i operze – doskonale wyczuwa konteksty konieczne do zmierzenia się z monografią kompozytora formatu Rameau. Książka Rousseta to przede wszystkim spojrzenie praktyka obeznanego z twórczością kompozytora, bliskie i osobiste podejście do tematu, a także nieukrywana fascynacja bohaterem.
„Rameau” to już dwudziesta pierwsza książka z serii Małe Monografie Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, przybliżającej sylwetki zarówno znanych, jak i tych mniej popularnych kompozytorów. Premierową publikację można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.
O autorze:
Christophe Rousset – francuski klawesynista, dyrygent i muzykolog, którego największą pasją są opera i muzyka dawna. Jest założycielem grupy muzycznej Les Talens Lyriques, której nazwa podchodzi od podtytułu jednej z oper Jeana-Phillipe’a Rameau Święto bogini Hebe. Rousset z zespołem wykonuje na całym świecie muzykę od wczesnego baroku do początków romantyzmu, popularyzując również mniej znane utwory i niesłusznie zapomnianych kompozytorów. Jako klawesynista prowadzi od wielu lat kursy mistrzowskie oraz nagrywa płyty. Jego wydawnictwa z muzyką klawesynową są uznawane za wzorcowe. Jest autorem artykułów i wydań krytycznych, a także monografii poświęconej François Couperinowi.
Więcej na: WWW PWM, FACEBOOK, INSTAGRAM, X
Małe Monografie to barwna seria o znanych i lubianych kompozytorach polskich i zagranicznych różnych epok. To lektura obowiązkowa dla melomanów, miłośników kultury, uczniów i studentów. Książki, dzięki swojemu kieszonkowemu rozmiarowi, mogą stać się nieodłącznymi towarzyszami drogi do pracy i szkoły czy letniej wycieczki. Mimo, że publikacje obfitują w informacje i daty, opowieści o kompozytorach okraszone są anegdotami i ciekawostkami, przez co nie sposób się nudzić podczas czytania.
