Nagroda Andersena dla tłumaczki

Wręczenie nagrody odbyło się w poniedziałek w Odense -
miejscowości, w której dokładnie 202 lata temu urodził się
Andersen. Laureatami nagrody im. Andersena są wybitne i zasłużone dla Danii osoby, m.in. królowa duńska Margerita II i Guenter Grass.

Bogusława Sochańska przetłumaczyła 164 baśnie Hansa Christiana
Andersena z języka duńskiego na polski. "Tłumaczenie cechuje duża wierność i szacunek do oryginalnych tekstów. (...) W Polsce baśnie Andersena były traktowane zawsze jako utwory dla dzieci, a przekład Sochańskiej zmienia tę sytuację" - napisano w
uzasadnieniu nagrody.

Bogusława Sochańska przez wiele lat pracowała w Instytucie
Skandynawistyki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1995-1999 była attache kulturalnym Ambasady Polskiej w
Kopenhadze. Od 1999 roku jest dyrektorem Instytutu Kultury
Duńskiej w Polsce i krąży między Poznaniem a Warszawą.

Andersen tłumaczony był dotychczas na język polski głównie z
niemieckiego i angielskiego. "Przez półtora wieku w polskiej
recepcji Andersena narosło wiele nieścisłości i nieporozumień
wokół tłumaczeń z innych języków, wszelkich adaptacji, przeróbek i
skrótów" - mówiła Sochańska po wydaniu jej przekładu "Baśni" w
grudniu 2005 roku.

Zdaniem tłumaczki, przekład z oryginału umożliwia dotarcie do
naturalnego, nie wygładzonego literacko języka baśni. W nowym
przekładzie czytelnik nie znajdzie słów takich jak "bowiem",
"rzekł", "iż".

Andersena na język polski przekładali m.in.: Władysław Syrokomla,
Felicjan Faleński, Jarosław Iwaszkiewicz. Najbardziej znane są
jednak tłumaczenia Wandy Młodnickiej, Cecylii Niewiadomskiej i
Marii Glotz z przełomu wieków XIX i XX, a także Stefanii Beylin z
lat 50. XX wieku.

Sochańska uważa, że w polskich przekładach proza Andersena była nieustannie przerabiana i wygładzana. Np. w bajce o brzydkim
kaczątku w oryginale kura mówi do kaczki: "Stul dziób", co Cecylia
Niewiadomska przełożyła jako: "Zamknij buzię". Okrzyk króla w
"Krzesiwie", brzmiący: "Ja nie chcę!", został zastąpiony przez
innego tłumacza zwrotem: "Jego Królewska Mość nie życzy sobie".

Trzytomowa edycja "Baśni" Andersena w przekładzie Sochańskiej
ukazała się nakładem wydawnictwa Media Rodzina.