Obecne wydanie oparto na edycji z 1965 roku. Książkę przełożyła z francuskiego Anna Tatarkiewicz.
Le Cezio napisał tę powieść w 1963 roku jako 23-latek. Debiut został doceniony i przyniósł autorowi prestiżową Prix Renaudot.
"Protokół" to powieść o młodym, nadwrażliwym człowieku, który ucieczki przed raniącym go światem zewnętrznym szuka we własnych fantazjach. Zerwał kontakty ze światem, ale brakuje mu innych ludzi - wymyśla więc sobie ukochaną. Oddalił się od społeczeństwa, ale fascynuje go obserwowanie ludzi. Dwudziestotrzyletni autor we
wstępie do "Protokołu" wyznaje: "nie tracę nadziei, że uda mi się kiedyś napisać prawdziwą powieść".
Anna Tatarkiewicz, która przełożyła "Protokół", wspomina debiut Le Clezio jako niezwykle błyskotliwy. "Ujęła mnie w nim nowatorska konwencja oraz głęboko humanistyczna wymowa, swoisty protest przeciwko społeczeństwu urynkowionemu - powiedziała tłumaczka. Dodaje jednak, że późniejsza twórczość tegorocznego noblisty nieco
ją rozczarowała. "W moim przekonaniu on niezupełnie spełnił nadzieje, jakie można było wiązać z jego debiutem. Troszkę zaskoczył mnie ten Nobel" - ocenia tłumaczka.
"Protokół" ukazał się nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego.
