Co powoduje susza w glebie?
Susze, które coraz częściej pojawiają się na terenie Polski, związane są ze zmianami charakteru opadów. Coraz częściej zimy są bezśnieżne lub okrywa śnieżna zalega jedynie przez krótki czas, a deszcze obserwowane w czasie sezonu wegetacyjnego są coraz bardziej nieregularne i bardzo często mają charakter nawalny. Brakowi opadów najczęściej towarzyszą również wysokie temperatury. Wpływa to negatywnie zarówno na kondycję upraw, jak i samej gleby. Spada aktywność mikrobiologiczna podłoża, ponieważ przy braku wody bakterie odpowiedzialne za mineralizację resztek organicznych i wytwarzanie związków próchnicotwórczych przestają być aktywne. Rozwój grzybów glebowych również ulega spowolnieniu, a gdy susza utrzymuje się dłużej, dochodzi do ich obumierania. To z kolei prowadzi do rozpadu sieci strzępek, które są jednym z elementów utrzymujących w spójności cząstki gleby, a tym samym do zwiększenia ich podatności na wywiewanie i wymywanie. Ważnym skutkiem przesuszenia gleb jest także zaburzenie jej struktury: pękanie powierzchni gleb ciężkich, murszenie gleb bagiennych i torfowych oraz wywiewanie cząsteczek z gleb lekkich. Niedobór wody w glebie ogranicza dostępność związków mineralnych dla roślin, co z kolei może doprowadzić do jej zasolenia.
Jak chronić glebę przed suszą?
Pierwszym krokiem, jaki powinien zostać podjęty, jest zwiększenie zawartości materii organicznej, czyli próchnicy w glebie. Próchnica glebowa to jeden z filarów koniecznych do utrzymywania wody w gruntach ornych. Jej utrata o 1% prowadzi do zmniejszenia pojemności wodnej gleby o 30% oraz przyspieszonego wypłukiwania kationów (K+, Mg2+, Ca2+) do wód gruntowych. Szczególnie ważną funkcję próchnica pełni na glebach lekkich, piaszczystych. Jej obecność nie tylko zwiększa zatrzymywanie wody w glebie, ale też ogranicza jej erozję mogącą nastąpić na skutek silnego wiatru czy intensywnych opadów deszczu. Materia organiczna może zostać dostarczona do podłoża w formie obornika, kompostu czy torfu, które podlegając dalszym przemianom, będą przyczyniały się do powstawania próchnicy glebowej. Dobrym sposobem na zwiększenie zawartości próchnicy w glebie jest również aplikacja rozpuszczalnych w wodzie kwasów humusowych, które można aplikować w formie oprysku doglebowego lub w dużych rozcieńczeniach poprzez instalację nawodnieniową dla roślin.
Innym sposobem ochrony gleby przed erozją jest zastosowanie różnego rodzaju ściółek. Mogą to być zarówno ściółki organiczne, takie jak kora, czy zrębki drewniane, jak i resztki roślinne. Wzbogacają one glebę w materię organiczną, jednak warto mieć na uwadze, że mogą również zakwaszać glebę. Niestety, ograniczają także przepływ wody opadowej do gleby.
Warto też wprowadzić zmiany w agrotechnice – szczególnie należy ograniczyć głębokie orki i w miarę możliwości przejść na uprawę uproszczoną lub bezorkową, która pozwoli na zachowanie struktury gleby oraz nie będzie aż tak negatywnie wpływała na życie w glebie.
Odpowiednie dbanie o glebę jest podstawą utrzymania jej produktywności i ochrony przed degradacją a pomocne w tym są produkty firmy Syngenta.pl.
