Filmowa fuzja muzyki symfonicznej z elektroniką nastąpiła w drugiej połowie XX wieku — dla kompozytorów związanych z kinem wynalezienie syntezatora i zaprezentowanie go w latach 60. przez amerykańskiego inżyniera Roberta A. Mooga stanowiło otwarcie drzwi do innego świata. Nowy nurt szybko zyskał popularność, a legendarne tematy elektroniczne Johna Carpentera czy późniejsze ścieżki dźwiękowe Vangelisa zachęciły muzyków do stosowania coraz śmielszych eksperymentów dźwiękowych w kinie.
Dzisiejsi entuzjaści muzyki filmowej z pogranicza Hollywood Classical Film Score i elektroniki już nie tylko łączą, ale świadomie zacierają granice pomiędzy nawet najbardziej odległymi od siebie stylami i rodzajami brzmień. Jednym z liderów tzw. nowej fali hollywoodzkiej muzyki filmowej jest amerykański kompozytor i aranżer Joseph Trapanese, pierwszy laureat nagrody Jerry’ego Goldsmitha przyznawanej przez Uniwersytet Kalifornijski, współtwórca kultowych aranżacji do filmu science fiction „Tron: Dziedzictwo” w reżyserii Josepha Kosinskiego. Ścieżka dźwiękowa do nominowanego do Oscara (za montaż dźwięku) sequelu „Tronu” (1982, reż. Steven Lisberger) powstała przy współpracy Trapanese’a z formacją Daft Punk – paryskim duetem grającym muzykę z pogranicza elektroniki i tańca. Wspólne dzieło zostało okrzyknięte przez dziennikarzy BBC „wyrafinowaną integracją akustycznego i elektronicznego instrumentarium” i niemal od razu zyskało rangę przeboju. W 2013 roku kompozytor osiągnął kolejny sukces, tym razem dzięki współpracy z Anthonym Gonzalezem i jego elektroniczno-rockowym M83 — ich muzyka do filmu „Niepamięć” (ponownie w reżyserii Kosinskiego) została nominowana do World Soundtrack Awards podczas Flamandzkiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Gandawie, w kategorii Odkrycie roku. Najnowsze osiągnięcia Trapanese to zabarwione elektroniką, orkiestrowe ścieżki dźwiękowe do drugiej i trzeciej części trylogii „Niezgodna” wg prozy Veroniki Roth — „Zbuntowanej” (2015) i „Wiernej” (2016) w reżyserii Roberta Schwentke.
Kolejną niekwestionowaną gwiazdą najnowszej elektro-symfonicznej muzyki filmowej jest islandzki kompozytor Jóhann Jóhannsson — filmowy neoklasyk chętnie konfrontujący muzykę kameralną i elektroniczne brzmienia z potęgą masy dźwiękowej. Największym przebojem Jóhannssona jest nominowana do Oscara w 2015 roku i nagrodzona Złotym Globem ścieżka dźwiękowa do „Teorii wszystkiego” — brytyjskiego filmu biograficznego o Stephenie Hawkingu, w reżyserii Jamesa Marsha. W 2016 roku Amerykańska Akademia Filmowa nominowała kompozytora po raz kolejny, tym razem za dynamiczny, inspirowany francuską i rumuńską muzyką spektralną (m.in. dziełami Gérarda Griseya i Horatiu Radulescu) oraz eksperymentami dźwiękowymi nowojorskiego zespołu postpunkowego Swans soundtrack do dramatu Denisa Villeneuve’a „Sicario”. Nie było to pierwsze spotkanie Jóhannssona z kanadyjskim reżyserem — w 2013 roku pracowali wspólnie nad thrillerem „Labirynt”, po mistrzowsku łączącym brutalność obrazu z melancholią i liryką warstwy muzycznej. Jak pisał Piotr Sikorski na łamach soundtracks.pl: „Aby osiągnąć taki efekt, islandzki kompozytor zdecydował się oprzeć swoje kompozycje głównie na sekcji smyczkowej, instrumentach dętych drewnianych oraz dużej ilości elektroniki, dodatkowo wzbogacając je o nieszablonowane połączenie instrumentów takich jak cristal baschet czy fale Martenota, co nadało całości bardzo emocjonalnego, niemal sakralnego charakteru. Paradoksalnie zamiast łagodzić, zabieg ten spotęgował wywołane obrazem emocje i okazał się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę”.
I jeszcze trzeci gigant alternatywnej muzyki filmowej — amerykański kompozytor i perkusista Cliff Martinez, autor kultowych ścieżek dźwiękowych do „Solaris” według powieści Stanisława Lema w reżyserii Stevena Soderbergha oraz mrocznych obrazów Nicolasa Windinga Refna, takich jak „Drive”, „Tylko Bóg wybacza” czy „The Neon Demon”. Muzyka Martineza tchnie surowością i jest niezwykle oszczędna w wyrazie, jednocześnie zaś wykorzystuje pełne spectrum nowoczesnych środków technicznych. Szczególnie istotną warstwą dźwiękową jest perkusja — dzięki niej Martinezowi udaje się stworzyć hipnotyczną aurę i spotęgować mroczny, transowy wydźwięk niepokojących obrazów Refna.
Trzech tuzów tzw. nowej fali Hollywood zapowiedziało swoją obecność na 9. Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie. Gościem tegorocznej Gali alterFMF będzie także polski kompozytor Łukasz Targosz — w piątkowy wieczór w ICE Kraków premierowo zabrzmią suity ze ścieżkami dźwiękowymi do najnowszej produkcji partnera koncertu, HBO Poland: „Pakt” oraz filmów „Pitbull” i „Służby specjalne”.
Obok Orkiestry Kameralnej AUKSO na estradzie pojawią się francuscy multiinstrumentaliści Thomas Bloch (cristal baschet) i Pauline Haas (fale Martenota), wystąpi także polska wokalistka Anna Karwan, islandzki gitarzysta basowy Skuli Sverisson i turecki artysta Gorkem Sen na instrumencie własnej konstrukcji o nazwie yaybahar. O oprawę elektroniczną zadbają Jóhann Jóhannsson i Jacek Tarkowski; całość poprowadzi Anthony Weeden – wybitny dyrygent i aranżer muzyki filmowej, znany m.in. ze współpracy z Jóhannssonem przy „Teorii Wszystkiego” oraz Davidem Arnoldem i Michaelem Price’m przy serialu telewizyjnym BBC „Sherlock”.
Organizatorami festiwalu są: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe i RMF Classic. Partnerem koncertu alterFMF: Drone Sounds jest HBO Polska.
UWAGA: Bilety na festiwalowe koncerty można kupić za pośrednictwem portalu www.eventim.pl, w salonach EMPIK, Media Markt i Saturn na terenie całej Polski, oraz w czterech punktach informacji miejskiej InfoKraków: przy ul. św. Jana 2, w Pawilonie Wyspiańskiego (pl. Wszystkich Świętych 2), w Sukiennicach (Rynek Główny 1/3) i w Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego (ul. Powiśle 11). Bilety na poszczególne wydarzenia kosztują od 10 zł do 90 zł. Więcej informacji na www.fmf.fm.
Szczegółowy program 9. edycji Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie tutaj.
