LISA BATIASHVILI: CITY LIGHTS

Skrzypaczka przemierza muzycznie 11 miast razem ze swoimi gośćmi, m.in. rodaczką z Gruzji Katie Meluą i gwiazdą trąbki Tillem Brönnerem
 
·    Każde z 11 wyróżnionych miast ma osobisty i muzyczny związek z Batiashvili
·    Płyta zawiera nowe aranżacje muzyki z filmów Charliego Chaplina, przedłużając ubiegłoroczne obchody 130. rocznicy urodzin tego legendarnego artysty
·    Album współtworzą między innymi kompozytor i aranżer Nikoloz Rachveli, Katie Melua, Till Brönner, Miloš Karadaglić oraz Maximilian Hornung
·    Wszystkie utwory zostały specjalnie zaaranżowane i nigdy wcześniej nie były publikowane
·    Album zawiera kompozycje od Jana Sebastiana Bacha i Johanna Straussa po Michela Legranda i Astora Piazzollę
·    Album łączy różnorodne gatunki, w tym muzykę klasyczną, cygańską, jazz, tango i muzykę filmową

Nowy album Lisy Batiashvil zabiera słuchacza w podróż dookoła świata w 11 starannie dobranych utworach, symbolizujących najważniejsze miasta w życiu artystki, jak również w suicie opartej na muzyce Charliego Chaplina, skomponowanej do obrazu „Światła rampy” i innych jego filmów.

Pomysł zrodził się z rozmowy między Batiashvili a jej przyjacielem, kompozytorem i aranżerem Nikolozem Rachvelim — obydwoje są wielbicielami muzyki Charliego Chaplina, którego 130. rocznica urodzin minęła w 2019 roku. Jak mówi Batiashvili: „Chaplin był bardzo popularny w Gruzji, kiedy byłam dzieckiem. To wszechstronnie utalentowany twórca — nie tylko grał i tworzył filmy, pisał także wspaniałą muzykę. Dla mnie reprezentuje on piękno i twórczą wyobraźnię XX wieku.”

Ich koncepcja stworzenia suity inspirowanej muzyką i filmami Charliego Chaplina przerodziła się w projekt autobiograficzny, oparty na najważniejszych miastach w życiu Batiashvili, z którymi łączy ją osobisty lub muzyczny związek. Dla przykładu — Batiashvili urodziła się w Tbilisi; studiowała w Monachium, gdzie po raz pierwszy zaczęła poważnie pracować nad muzyką Bacha; jej kariera rozpoczęła się w Helsinkach na Konkursie Sibeliusa; a Berlin widzi jako swój duchowy dom.

Batiashvili wyjaśnia znaczenie tych lokalizacji: „Nieważne, dokąd się wybierasz ani jak daleko jesteś, zawsze masz wyjątkową relację z miejscami, które stały się częścią ciebie. Te wszystkie miasta znam nie tylko z ich architektury czy muzeów, znam je dogłębnie. Chciałam wyrazić swoje uwielbienie dla muzyki, kultury i ludzi tych miejsc, oraz uchwycić to, co jest w nich wyjątkowe, w pozytywny, unikalny sposób.”

Wybór repertuaru połączył różne style: „Chcieliśmy przedstawić szerokie spektrum utworów, które w swojej różnorodności dopełniałyby się wzajemnie. Każdy z nich został wyprodukowany z wielką miłością i ogromnym zaangażowaniem. Cały album stanowi symbiozę różnych stylów muzycznych. Większość kompozytorów łączy muzykę filmową z muzyką klasyczną, ludową z klasyczną, albo ludową z popularną. Mamy na przykład kompilację kompozycji Kancheliego, zaaranżowaną przez Nikoloza, następnie pojawia się Katie Melua w swojej popowej odsłonie, choć zarazem klasyczna i wyrafinowana stylistycznie, natomiast Miloša nie można już zdefiniować jako stricte klasycznego. Oznacza to, że ta muzyka nigdy nie jest jednowymiarowa — wykracza poza normalne ramy, w jakich umieszczamy muzykę klasyczną i nieklasyczną. Większość z nas uważa, że te granice można nieznacznie przesuwać, ale ważne, by robić to z wyczuciem. Musisz upewnić się, że zachowana jest dbałość o najwyższą jakość, że z tymi wszystkimi aranżacjami, barwami i stylami, to wciąż bogata, przenikająca muzyka.”

Utwory obejmują również szeroki zakres emocjonalny — od radosnych wiwatów wiedeńskiego galopu po nadzieje nowojorskich imigrantów w symfonii „Z Nowego Świata” Dvořáka. Album kończą ciemniejsze tony w Tbilisi w Gruzji. Jak wyjaśnia Batiashvili: „Kilka ostatnich taktów całego albumu przypomina o bólu i niepokojach tego małego kraju, który na przestrzeni swojej historii jest w wiecznym konflikcie, bo narażony na wpływ większych mocarstw, które zawsze czegoś od nas chciały. To niekończąca się historia, wciąż aktualna. To także mój głos w sprawie i kiedy grałam ten utwór, musiałam się powstrzymywać od płaczu, bo to historia moich rodaków i mojego kraju.”

Kluczowy był również wybór muzyków do współpracy. Batiashvili znała gitarzystę Miloša Karadaglića i trębacza Tilla Brönnera, ale nigdy wcześniej z nimi nie grała, a ta okazja była idealna. Z Katie Meluą, rodaczką z Gruzji, poznała się poprzez Nikoloza Rachveliego, a akurat przypadkowo Melua pracowała już nad utworem o Londynie, który chętnie umieściła na płycie.

Motyw skrzypiec również przewija się w niektórych utworach tego albumu. Batiashvili wybrała Buenos Aires, ponieważ tam urodziła się jej nauczycielka Ana Chumachenco, a Budapeszt, bo uważa to miasto za ważny ośrodek rozwoju swojego instrumentu. Sam Charlie Chaplin był skrzypkiem-amatorem; Marlena Dietrich, której piosenka pojawia się w berlińskim utworze, uczyła się gry na skrzypcach na poziomie konserwatorium; a utwór Paris opiera się na Paris Violon Michela Legranda.

Przy tak wielu utworach i muzykach występujących gościnnie, zrealizowanie tego projektu zabrało dużo czasu. Batiashvili wyjaśnia: „Ta produkcja zupełnie różniła się od wszystkich wcześniejszych, nad którymi pracowałam. Nagranie koncertu skrzypcowego zazwyczaj zabiera dwa, trzy dni, dlatego dopiero teraz rozumiem, że artyści potrafią spędzić cały rok na realizacji jednego albumu. Poziom skomplikowania procesu twórczego i emocjonalne zaangażowanie sprawiły, że to osiągnięcie osobiście wiele dla mnie znaczy. Był to jeden z najbardziej złożonych i najciekawszych projektów, jakie kiedykolwiek zrealizowałam, bo wiedzieliśmy, że z każdym krokiem tworzymy coś zupełnie nowego. Żaden z utworów nie został wcześniej nagrany i większość z nich nie była wcześniej wykonywana.”

LISTA UTWORÓW · CITY LIGHTS

1 City Memories
1. The Terry Theme from Limelight
Music by Charles Chaplin
2.   La Violetera
Music by José Padilla Sánchez
3.    Je Cherche Après Titine
Music by Leo Daniderff
4.    Awakening from Limelight
Music by Charles Chaplin
 5. Theme from Modern Times
Music by Charles Chaplin
6. The Terry Theme from Limelight
Music by Charles Chaplin

2         MUNICH
Johann Sebastian Bach (1685–1750)
Ich ruf’ zu Dir (BWV 639)
arr. for violin solo and strings by Anders Hillborg

3 PARIS
Michel Jean Legrand (1932–2019)
Paris violon
Transcription: Nikoloz Rachveli (*1979)
Text: Eddy Marnay (1920–2003)

4         BERLIN
Ralph Maria Siegel (1911–1972)
Ich hab’ noch einen Koffer in Berlin
Text: Aldo v. Pinelli (1912–1967)
Till Brönner, trumpet

5 HELSINKI
Traditional
Evening Song
arr. by Jarkko Riihimäki (*1974)

6 VIENNA
Johann Strauss (I) (1808–1849)
Furioso Galopp (Vienna Tune), Op.114
after motifs by Franz Liszt
adapted for violin and orchestra by Nikoloz Rachveli

7 ROME
Ennio Morricone (*1928), Andrea Morricone (*1964)
Love Theme (from Cinema Paradiso)
arr. for Violin, Cello and Orchestra by Nikoloz Rachveli,
Gil Goldstein (*1950)
Maximilian Hornung, cello

8 BUENOS AIRES
Astor Piazzolla (1921–1992)
Adiós Nonino / Vuelvo al sur / Buenos Aires Hora Cero
arr. for violin, guitar and orchestra by Nikoloz Rachveli
Miloš Karadaglić, guitar

9 NEW YORK
Antonín Dvořák (1841–1904)
Symphony No. 9 in E minor, Op. 95 ‘From the New World’
orchestrated by Tamás Batiashvili

10       LONDON
Katie Melua (*1984)
No Better Magic
Written by Katie Melua
arr. for Violin, Voice, Guitar and Orchestra by Nikoloz Rachveli
Katie Melua, singer
Tim Harries, bass
Zurab Melua, guitars

11       BUDAPEST
Traditional
Ciocârlia
arr. by Stephan Koncz (*1984)

12       TBILISI
Giya Kancheli (1935–2019)
Medley by Nikoloz Rachveli with excerpts from:
1.    Herio Bichebo
2.    Tovlis Panteli
3.    Lament
4.    Styx
Rundfunk-Sinfonieorchester Berlin (1–7, 9)
Georgia Philharmonic (8, 10–12)