Warto jeszcze wyjaśnić skąd się wziął pomysł publikacji?
Pierwsze wywiady i opowieści fotografów pojawiły się na łamach Gazety Krakowskiej, w formie bogato ilustrowanych artykułów. Współtwórcą i opiekunem projektu cyklu publikacji w latach dziewięćdziesiątych był ówczesny naczelny Gazety – redaktor Przemysław Osuchowski.
Idei powstania drugiego tomu „Opowieści fotografistów2”, który został wydany w 2015 roku przyświecało to samo założenie. Obok fotoreporterów dokumentujących życie naszego miasta i spektakularne wydarzenia na łamach publikacji pojawiają się też fotografowie – artyści, członkowie ZPAF, którzy prezentują nieco innym punkt widzenia, ale spójny z oddaniem atmosfery życia i klimatu naszego miasta. Publikacja pokazuje bogactwo różnorodności tematyki – mamy zdjęcia teatralne, relacje i reportaże związane ze spektaklami tanecznymi czy festiwalami literackimi odbywającymi się w Krakowie, jak również dokumentację najwybitniejszych postaci krakowian począwszy od noblistów poprzez zwykłych mieszkańców miasta. Autorami tych fotogramów rejestrujących puls miasta są znów wybitni reprezentanci zawodu fotoreportera czy artysty „fotografisty” jak: Anita Andrzejewska, Andrzej Pilichowski –Ragno, Krzysztof Karolczyk, Jerzy Szot, Andrzej Stawiarski, czy Danuta Węgiel.
„Opowieści fotografistów 2” powstawały jawnie – podczas publicznych wywiadów z fotografami, które przez blisko rok prowadziła autorka publikacji w Klubie Pod Gruszką pod auspicjami Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Razem z publicznością oglądane były wybrane najlepsze, najciekawsze zdjęcia twórcy, który opowiadał o tym, co działo się w kuluarach podczas ich powstawania, wyjawiał swą filozofię uprawiania zawodu, mówił o granicy auto cenzury, jaką każdy fotograf przecież ma...
W książce „ Opowieści fotografistów 2” podobnie jak i w pierwszym tomie każdy twórca prezentuje taką samą ilość zdjęć – swój portret, obowiązkowo jedno zdjęcie z Krakowa i cztery fotogramy ukazujące szczególnie istotny dla fotografisty temat czy styl wybrany z określonego okresu jego twórczości. Przy wyborze fotografów do publikacji autorka kieruje się wyłącznie, jak i w poprzedniej publikacji subiektywnymi odczuciami i skojarzeniami zapamiętanych fotografii, które dla niej mają szczególnie znaczenie, przeważnie są to zdjęcia które od lat funkcjonują już w obiegu społecznym, często są ikonami ważnych wydarzeń.
Formuła „Opowieści fotografistów3” jest taka sama jak poprzednich dwóch publikacji. To są kolejne wywiady i noty biograficznych wybitnych twórców dokumentujących lub przetwarzających artystycznie obrazy z życia Krakowa. Podobnie jak w ubiegłym roku – prowadzone są publiczne wywiady z fotografami w „Klubie Pod Gruszką”.
Podobnie jak w poprzedniej publikacji prezentuje się 14 sylwetek fotografistów – fotoreporterów i artystów, którzy udostępniają swoje najlepsze i najbardziej reprezentatywne zdjęcia.
1. Zbigniew Bielawka - z zawodu malarz i grafik, posługuje się fotografią, w archiwum Starego Teatru i w wielu publikacjach znajdują się zdjęcia ze spektakli teatralnych, zmienił poetykę rejestracji sztuk teatralnych, fotografuje wybitne postacie Krakowa,
2. Marian Curzydło - członek ZPAF, pionier polskiej fotografii reklamowej, laureat statuetki „Tytana”, autor eksperymentalnych projektów fotograficznych, powraca do fotografii po przerwie ale posługując się aparatem - typu Polaroid.
3. Bogdan Frymorgen – członek ZPAF, anglista, producent i dziennikarz radiowy, związany z Radiem RF FM, pracował w serwisie światowym BBC, od 1986 roku mieszka w Londynie. Fotografią zajął się jako dojrzały mężczyzna, uważa ją za sztukę subiektywną i bardzo intymną. Odkrywca zdjęć z Polski Geralda Howsona, Brytyjczyka, który w 1959 roku przyjechał do Polski robić zdjęcia, nie były one nigdy publikowane. Dopiero Frymorgen je opublikował. Pracuje cyklami. Wdaje albumy –jak np. „Kazimierz bez słów”, czy „Lanckorona”.
4. Wojciech Gorgolewski – założyciel pierwszej w Polsce po transformacji firmy zajmującej się robieniem zdjęć lotniczych, „Gorpol” - działa od kilkunastu lat, Gorgolewski jest autorem niezwykłych zdjęć Jana Pawła II, nietypowych ujęć Krakowa i jego okolic z lotu ptaka.
5. Henryk T. Kaiser – powrócił do Polski po 22 latach pobytu w Stanach Zjednoczonych, które spędził tam osiągając sukces zawodowy. Jako jeden z 5 fotografów w Nowym Jorku utrzymywał się wyłącznie z własnej pracy dla stocków (banków fotografii). Jego zdjęcia są publikowane na całym świecie. Pracował w prestiżowym laboratorium „Qualiy Color”, pracujących dla takich osób jak Richard Avedon, i Andy Warhol.
6. Jacek Kubiena – wieloletni fotograf Muzeum Etnograficznego w Krakowie, uczestnik badań terenowych w Małopolsce, jedyny dokumentalista rewaloryzacji Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, autor zdjęć wszystkich szopek krakowskich i wielu albumów poświęconych sztuce m. in. nieprofesjonalnej,
7. Wiesław Majka – fotoreporter Urzędu Miasta Krakowa, świadek najważniejszych wydarzeń miejskich, wielokrotny laureat konkursu „Portret Miasta Krakowa”, ma na swym koncie publikację albumową „Kraków” i liczne wystawy w kraju i za granicą
8. Grażyna Makara – fotoreporterka „Gazety Wyborczej” i obecnie fotoedytorka „Tygodnika Powszechnego”, współtwórczyni Machiny Fotografiki, stworzyła projekt „Wszystkie śluby mojej mamy” prezentowany w głównym programie Miesiąca Fotografii 2009, stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, autorka wielu projektów fotograficznych
9. Wojciech Matusik - fotoedytor Gazety Wyborczej, laureat konkursów fotograficznych, autor projektów fotograficznych publikowanych na łamach prasy i fotograficznych portali agencyjnych,
10. Lesław Pizło – jedyny przedstawiciel fotografii zakładowej, pracuje w Zakładzie Foto-Garzyńska, posiada dyplom Mistrzowski Izby Rzemieślniczej, kreuje własne światy, od 20 lat dokumentuje Letni Festiwal Jazzowy w „Piwnicy Pod Baranami”, zajmuje się fotografią historyczną
11. Maria Pyrlik – absolwentka ASP w Krakowie, obecnie doktor sztuk wizualnych, wykładowczyni na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii w ASP w Warszawie, uczestniczy w wielu międzynarodowych projektach fotograficznych, wspólautorka z prof. Zbigniewem Łagockim albumu „Dom na Groblach”, tworzy własne kreacje foto i wideoinstalacje,
12. Katarzyna Widmańska – fotografka kreująca fantastyczne światy, autorka pamiętnej wystawy w Galerii Pauza – „Alicja w krainie czarów”, posługuje się wszelkimi technikami fotograficznymi, cyfrowymi, tradycyjnymi i gumą dwuchromianową, tematem jej zdjęć jest kobieta i jej emocje.
Katarzyna Widmańska, reprezentująca nurt fotografii kreacyjnej jest artystką plastyczką, dyplom uzyskała w pracowni prof. Piotra Jargusza, autorką wielu cykli fotograficznych i filmowych.
13. Jacek Maria Stokłosa – absolwent krakowskiej ASP, wydziału form przemysłowych i grafiki, członek ZPAP, pełnił funkcję głównego plastyka Miasta Krakowa, aktor Teatru Criucot 2 Tadeusza Kantora, fotografista wszechstronny, przeszedł szkolę fotoreportażu, uprawia fotografię kreacyjną, artystyczną, eksperymentuje.
14. Krzysztof Wojnarowski – członek ZPAF, fotografował zabytki Krakowa techniką analogową, obecnie posługuje się techniką cyfrową i skupia się na perfekcyjnej fotografii krajobrazowej, górskiej, głównie przedstawia Tatry w nietypowej scenerii,
Krzysztof Wojnarowski – jest spadkobiercą najlepszych tradycji fotografii tatrzańskiej, ale nie robi zdjęć sztampowych, widoczków pocztówek... Próbuje przekazać doznania duchowe, mistyczne, które stara się przełożyć na język fotografii. Ciągle walczą w nim dwie osoby – człowiek gór i fotografista. Kto zwycięża?
Publikacja liczy 216 stron, a w formie graficznej jest kontynuacją projektu stworzonego przez prof. Władysława Plutę. Każdy autor przekazuje na potrzeby publikacji honorowo 6 zdjęć – w tym jeden portret, albo autoportret, jedno zdjęcie z Krakowa i 4 fotogramy reprezentatywne.
Trzytomowa publikacja „Opowieści fotografistów” jest materiałem ikonograficznym dla przyszłych badaczy historii fotografii, to portret zbiorowy subiektywnie dobranych twórców różnego rodzaju fotografii i jedyne usystematyzowane kompendium wiedzy na temat współczesnych fotografów Krakowa. Unikatowe wydawnictwo w skali kraju.
Promocji trzeciego tomu będzie towarzyszyć wystawa fotografii Krakowa, wyodrębnionych ze wszystkich trzech tomów, które możne by pokazywać w plenerze (np. Park Krakowski). Będzie by to ekspozycja, ukazująca nowe niezwykle oryginalne oblicze miasta uwiecznione przez najwybitniejszych fotografików Krakowa. Wystawa towarzysząca publikacji będzie pokazana w MHF od 9 sierpnia do 20 sierpnia.
Warto jeszcze wyjaśnić tytuł publikacji...
Któż to taki ten fotografista? Według „Wielkiego słownika języka polskiego” pod redakcją Witolda Doroszewskiego fotografista to przestarzałe określenie fotografa. Z takim określeniem spotkał się w Zalipiu – Adam Bujak, nazwany tak przez miejscowe kobiety, tak wołano za Markiem Gardulskim pod kopcem Kościuszki, kiedy próbował zrobić zdjęcie działkowiczkom... Obydwaj panowie byli między innymi bohaterami pierwszego tomu „Opowieści fotografistów” (2003).
Ewa Kozakiewicz
(PP)
