Organizatorami wystawy, która potrwa do 21 maja tego roku jest Muzeum Nikifora - we współpracy z Centrum Kultury w Krynicy-Zdroju, właścicielem pokazywanych prac.
„Jest to pierwsza ekspozycja tej kolekcji w muzeum artysty. Zaprezentowano na niej 45 prac z liczącego aktualnie 61 obrazów zbioru, który należy uznać za jedną z najcenniejszych nie muzealnych kolekcji dzieł Nikifora w Polsce” - wyjaśnił kurator Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju Zbigniew Wolanin.
Według niego, zbiór krynicki obejmuje prace należące do najbardziej cenionych cykli w twórczości Nikifora, takich jak, m.in. pejzaże beskidzkie z cerkwiami i kościołami, stacyjki kolejowe, postacie świętych i scenki rodzajowe z ludźmi świeckimi, architektura miejska i monumentalna. Nie brakuje i konkretnych obiektów z samej Krynicy, zarówno uzdrowiskowych, jak i prywatnych krynickich willi. W kolekcji znalazł się nawet unikatowy list proszalny.
„Bardzo cenną część zbioru stanowią małe obrazki przedstawiające kuchnie, zarówno wiejskie, jak i kuchnie w krynickich pensjonatach. Jest to bardzo cenny zbiór, namalowanych zapewne jeszcze w okresie międzywojennym prac o charakterze autobiograficznym” - wskazał kustosz.
Obok samej Krynicy – przekazał przedstawiciel muzeum - na pracach Nikifora z tego zbioru pojawiają się niejednokrotnie nazwy pobliskich miejscowości: Powroźnik i Muszyna, gdzie Nikifor często „pomieszkiwał” u znajomych łemkowskich gospodarzy. Szereg prac posiada charakterystyczne, wykonane przez samego Nikifora ramki z wąskich pasków kolorowego papieru z zawieszkami z nitki lub sznurka.
Większość zaprezentowanych na wystawie obrazów Nikifora to akwarele i w tej technice wykonane zostały prace, które uznawane są za najlepsze w dorobku artysty. W późnych latach życia Nikifor stosował także gwasze i kredki.
„Na wystawie pokazanych też zostało 10 bardzo interesujących rysunków wykonanych ołówkiem. Przyjęła się opinia, że rysunki ołówkiem są szkicami z ostatnich lat życia, których artysta nie zdążył już wypełnić kolorem. Jednak patrząc na zaprezentowane na wystawie rysunki z kolekcji Centrum, trudno zgodzić się z takim poglądem. Są to prace tak dokładnie opracowane warsztatowo, że raczej należy je uznać za dzieła skończone” - wskazał Wolanin.
Nikifor Krynicki, właściwie Epifaniusz Drowniak, urodził się 25 maja 1895 r. w Krynicy-Zdroju, zmarł 10 października 1968 w Foluszu. Był Łemkiem z Krynicy, malarzem samoukiem, jednym z najwybitniejszych twórców tzw. sztuki naiwnej. Pierwsze jego prace powstały ok. 1917 roku i nawiązywały do malarstwa ikonowego. Namalował akwarelą ponad 2 tys. pejzaży, głównie miejskich, z częstym motywem wieży kościelnej. Na obrazach zwykle podpisywał się "Matejko" lub "Netyfor" i opatrywał je (jako półanalfabeta) niezrozumiałymi lub błędnymi napisami.
Rafał Grzyb
