ON AIR
od 07:00 Śniadanie Mistrzów zaprasza: Łukasz Wojtusik

O polskich laureatach literackiej Nagrody Nobla

Wystawę przypominającą sylwetki i dokonania Polaków uhonorowanych literacką Nagrodą Nobla - Henryka Sienkiewicza, Władysława Reymonta, Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej - otwarto w Senacie.


Ekspozycja "Nobilitacje - Sienkiewicz, Reymont, Miłosz, Szymborska" pokazywana była od października 2005 do stycznia 2006 w warszawskim Muzeum Literatury.

Wystawę otworzył marszałek Senatu Bogdan Borusewicz. Przypomniał,
że ekspozycja jest ważnym elementem obchodów Roku Języka Polskiego, a pokazanie wystawy w Senacie było możliwe dzięki zaangażowaniu dyrektora Muzeum Literatury Janusza Odrowąża- Pieniążka.

"Wystawę +Nobilitacje+ sprowokowała szczególna koncentracja rocznic - w 2005 roku minęła setna rocznica wręczenia Nobla Henrykowi Sienkiewiczowi, dwa lata temu minęło 80 lat od uhonorowania tą nagrodą Władysława Reymonta, ponad ćwierć wieku temu nagrodzono Czesława Miłosza, w tym roku zaś mija dziesięć lat od przyznania Nobla Wisławie Szymborskiej" - mówił we wtorek Odrowąż-Pieniążek.

Na wystawie można zobaczyć fotografie polskich noblistów, dokumenty - m.in. kopie dyplomów Nagrody Nobla, wydania dzieł noblistów, m.in. "Ziemię obiecaną" Reymonta z 1899 roku, fragmenty prozy i wierszy, w tym rękopisy Wisławy Szymborskiej, prywatne listy, dedykacje noblistów składane na stronach tytułowych swoich książek.

Od roku 1901 do chwili obecnej przyznano 102 nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Polakowi pierwszy literacki Nobel przypadł w roku 1905, przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. "Zaszczyt ten, cenny dla wszystkich, o ileż jeszcze cenniejszym być musi dla syna Polski!... Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że ona żyje!... Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!" - mówił pierwszy polski laureat noblowskiej nagrody, Henryk Sienkiewicz, podczas uroczystości
wręczenia nagrody.

W roku 1924 nagrodę Nobla otrzymał Władysław Reymont za "Chłopów". Z powodu choroby pisarz nie mógł sam odebrać nagrody. Reymont zmarł rok później - w Warszawie, w grudniu 1925 roku.
Czesław Miłosz w momencie otrzymania wiadomości w 1980 roku o rzyznaniu mu Nobla był wykładowcą literatury na Uniwersytecie w Berkeley w Stanach Zjednoczonych. Po latach tak opisywał tę chwilę w "Autoportrecie przekornym": "Kiedy dostałem Nagrodę Nobla, to już całkowicie straciłem kontrolę i tylko włosy wydzierałem z głowy dowiadując się, kim jestem w oczach innych. Zawsze uważałem siebie, na przykład, za poetę dość hermetycznego, dla pewnej nielicznej publiczności. I co się dzieje, kiedy tego rodzaju poeta staje się sławny, głośny, kiedy staje się kimś w rodzaju Jana
Kiepury, tenora, albo gwiazdy futbolu? Naturalnie, powstaje jakieś
zasadnicze nieporozumienie".

W roku 1996 Akademia Szwedzka ogłosiła, że laureatką Nagrody Nobla została Wisława Szymborska. Poetka nie kryła swego zaskoczenia, pozostała też jedną z najskromniejszych laureatek w historii nagrody. "Ja całe życie chcę być określoną osobą, natomiast teraz chcą ze mnie zrobić osobistość. I tu się nie dam. Dlatego, że instynkt mi mówi, że to jest niebezpieczeństwo" - powiedziała Szymborska w jednym z wywiadów prasowych tuż po otrzymaniu Nobla.

Wystawę w Senacie można zwiedzać do końca czerwca.
Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic