Jest to pierwszy polski przekład tej książki.
W rozmowie z PAP autor przekładu dr Leszek Engelking powiedział, że "Ada" dotyka najważniejszych tematów nurtujących człowieka. "O czym jest Ada? Tu jest całe morze odpowiedzi: o miłości, o przemijaniu, naturze czasu i o śmierci. W książce ważny jest także erotyzm, ten fizyczny wymiar miłości" - dodał.
"Ada albo Żar. Kronika rodzinna", którą Nabokov pisał w latach 1964-1968, była ostatnią powieścią w bogatym dorobku pisarza. Jak zamierzał sam autor, "Ada" miała być ukoronowaniem jego twórczości, w której zawarł - w swoisty dla siebie sposób - poglądy metafizyczne, epistemologiczne i etyczne.
Książka przedstawia historię życia Vana Veena i jego miłość do siostry Ady. Oboje poznają się, gdy Van przyjeżdża do Ardis - wiejskiej posiadłości jej ciotki. W przekonaniu, że łączy ich jedynie daleka relacja rodzinna zakochują się w sobie do szaleństwa.
Powieść opisuje dzieje tej miłości, jak się okazuje kazirodczej, która - jak napisał jeden z najwybitniejszych znawców prozy Nabokova Brian Boyd - "poddawana jest różnorodnym eksperymentom i próbom, ale jednocześnie wnikliwej samoanalizie i samokontroli".
"+Ada+ przedstawia mikrokosmos jaki tworzy świadomość ludzka, analizując coraz liczniejsze różnice i podobieństwa między ludźmi i zjawiskami oraz odkrywając coraz głębsze i bardziej powikłane ich powiązania" - pisał Boyd i podkreślił, że "im trudniej doszukać się w tej gmatwaninie sensu, tym bardziej niezbite staje
się przekonanie, że ów ukryty sens istnieje i stanowi esencję bytu ludzkiego".
Akcja powieści dzieje się na planecie Antyterra, która jest geograficznie podobna do Ziemi, ale różni się od niej pod względem historii, polityki i kultury. "Antyterrańska rzeczywistość to połączenie trzech najważniejszych dla Nabokova kultur: rosyjskiej, anglo-amerykańskiej i francuskiej" - tłumaczył Engelking.
Powieść powstała jako połączenie dwóch tekstów Nabokova: "Faktury czasu" (ang. "The Texture of Time"), który jest filozoficzną medytacją Nabokova o czasie oraz "Listów z Ziemi" (ang. "Letters from Terra"). Jest to najdłuższa powieść Nabokova, która w polskim przekładzie liczy ponad 700 stron.
"To jest książka, która odwołuje się do dziejów gatunku powieści, czytelnikowi cały czas przypomina się, że obcuje z powieścią, jest w niej także mnóstwo odwołań do rozmaitych pisarzy, których Nabkov cenił, m.in. Prousta, Joyce'a, Flauberta, Austen czy Tołstoja" - powiedział autor przekładu i dodał, że w powieści są także liczne aluzje malarskie i filmowe.
Jak podkreślił, czytelnik w powieści Nabokova odnajdzie także typowe dla tego pisarza literackie zabiegi: gry słów, aliteracje, fałszywe tropy, zabawy z gatunkami literackimi. "Mamy tu klasyczne chwyty powieści z XIX czy nawet XVIII w. z wyraźnym ujawnieniem się narratora, aż po strumień świadomości czy też techniki nouveau roman" - mówił Engelking.
"Ada" składa się z kilku części, które - jak podkreślił tłumacz - stają się coraz krótsze. "Za pomocą tego i innych środków Nabokovovi udaje się pokazać subiektywne przyspieszenia czasu, w miarę gdy człowiek się starzeje" - powiedział Engelking.
W jego opinii, "Adę" należy zaliczyć do jednej z najwybitniejszych powieści Nabokova. "Zaliczam Adę do arcydzieł, ale trudno mi powiedzieć, że jest wybitniejsza niż np. Lolita, Blady ogień czy Dar" - powiedział Engelking.
Vladimir Nabokov (1899-1977) - wybitny pisarz rosyjski i amerykański. Urodził się w arystokratycznej rodzinie, w
Petersburgu. W 1917 r. po przejęciu władzy w Rosji przez bolszewików zmuszony do emigracji. Początkowo osiadł w Berlinie w Niemczech, studiował także w Cambridge w Wielkiej Brtytanii, gdzie m.in. zajmował się romanistyką i rusycystyką. W 1940 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie m.in. napisał słynną
"Lolitę", a także pracował na Harvardzie i Uniwersytecie Cornella jako profesor rosyjskiej i europejskiej literatury. Jego najważniejsze dzieła to m.in."Dar", "Blady ogień", "Obrona Łużyna", "Zaproszenie na egzekucję", "Patrz na te arlekiny".
