"Kto pierwszy raz w Tatry - do Morskiego Oka. Kto na niedzielę w góry - do Morskiego Oka. Kto po taternickim interesie - też przede wszystkim do Morskiego Oka" - Józef Nyka.
Powyższy cytat pochodzi z książki p.t. "Morskie Oko - przyroda i człowiek", która powstała pod redakcją prof. Adama Choińskiego oraz prof. Joanny Pociask-Karteczki, a dedykowana jest właśnie autorowi tych słów - Józefowi Nyce, jednemu z najznakomitszych polskich znawców Tatr, z okazji jego 90. urodzin.
"Książka adresowana jest do wszystkich tych, którzy pasjonują się nie tylko Morskim Okiem i jego okolicami, ale którzy po prostu interesują się górami. Są w niej opisane zjawiska meteorologiczne i hydrologiczne, które typowe są dla gór wysokich, do których zaliczają się Tatry" - mówi PAP Life Joanna Pociask-Karteczka, współredaktorka książki.
Publikacja zawiera bardzo dużo wiedzy teoretycznej, przedstawia wyniki wielu badań, jest kompendium wiedzy o Morskim Oku. "Ta książka rzeczywiście ma charakter naukowy. Natomiast tym, co różni ją od innych tego typu książek, to wyjątkowa szata graficzna w postaci fenomenalnych zdjęć. Dlatego równie dobrze może to też być książka dla tych, którzy lubią po prostu ładne zdjęcia przedstawiające krajobraz górski. Zaś sam stopień naukowości tej książki jest dość zróżnicowany" - wyjaśnia PAP Life profesor.
Książka dzieli się na trzy części. "Część pierwsza związana jest z samym jeziorem, z jego cechami. Wiele jest tabel i rycin, które w dużym stopniu tłumaczą to, co jest przedstawiane w poszczególnych rozdziałach. Są to treści, które niekoniecznie mogą sprawiać trudność. Natomiast częścią, która ma charakter najbardziej popularnonaukowy i która - mówiąc wprost - bez trudności może być zrozumiana przez przeciętnego czytelnika, jest część trzecia o tytule 'Morskie Oko i człowiek'" - zachęca PAP Life prof. Pociask-Karteczka.
Na czym polega wyjątkowość tego miejsca, jego fenomen? "Tak się składa, że widziałam trochę gór na ziemi, tych najwyższych, na wszystkich kontynentach oprócz Antarktydy. Rzeczywiście jest to fenomenalne miejsce. Jezioro nie jest duże, nie jest też położone zbyt wysoko, ale jego otoczenie tzn. położenie tych ponad tysiąc metrowych ścian skalnych w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora powoduje, że jest to bardzo wyjątkowe miejsce - krajobrazowo przede wszystkim" - podkreśla PAP Life profesor i dodaje:
"Jest też bardzo ciekawa historia tego miejsca, przecież zaczęło się od poszukiwania skarbu. Ta wyjątkowość polega też na tym, że w tym malusieńkim przecież miejscu, bo są to raptem 2-3 km kwadratowe, można zaobserwować bardzo charakterystyczne dla gór wysokich zjawiska związane z piętrowością krajobrazu - piętrowość klimatyczna, która potem przekłada się na piętrowość roślinną, obie z kolei na piętrowość faunistyczna. Zaś samo jezioro jest wyjątkowe choćby dlatego, że - w skali Polski - znajduje się w nim woda o bardzo niskiej mineralizacji - zaledwie 20 mg na litr. Dla porównania - w Krakowie pijemy wodę, której mineralizacja wynosi 500-600 mg. Tego typu wody czynią z Morskiego Oka bardzo wrażliwą biocenozę. Każda dawka czegoś, co jest obce dla tego środowiska nie pozostaje w nim bez śladu, jeśli chodzi o życie i o chemię wód, czyli np. potrafi to zaburzyć porządek życia organicznego w tym jeziorze" - tłumaczy PAP Life współredaktorka.
Profesor zwraca uwagę na wyjątkowość Morskiego Oka również z punktu widzenia alpinizmu. "Przecież to tutaj kształtowało się polskie taternictwo, jego historia. Potem nasi taternicy wyjeżdżali w kolejne inne góry świata. Te pierwsze najważniejsze przejścia odbywały się właśnie tutaj. To jest ciekawe, bo przecież Tatry - w skali obu krajów, Polski i Słowacji - mają wiele ścian, wiele takich miejsc, gdzie tę wspinaczkę można uprawiać. A jednak większość tych wyczynów taternickich kumuluje się właśnie w rejonie Morskiego Oka" - kwituje prof. Pociask-Karteczka. fot.PAP/Grzegorz Momot
(PAP Life)
