Ostatni romantyk i eksperymenty z przestrzenią
Czwartkowy wieczór w Centrum Kongresowym ICE Kraków i sala wypełniona po brzegi. Zamiast czysto ceremonialnego otwarcia festiwalu słyszę wzruszoną żonę Jana A. P. Kaczmarka, Aleksandrę Twardowską-Kaczmarek, która zdaje osobistą relację z poważnej choroby męża. W odczytanym przez nią przesłaniu od kompozytora jak refren powtarza się zdanie „jestem i mnie nie ma”. Mam wrażenie, że te słowa są także o granicy pomiędzy sztuką a życiem i nadają koncertowi pod hasłem Kaczmarek2Cinema wyjątkowy wymiar. Kiedy na ekranie za sceną widzę ujęcia kompozytora walczącego z chorobą, przypominam sobie Jerzego Skolimowskiego, który przed rokiem pozdrawiał publiczność FMF ze szpitala. To poruszający obraz potrzeby kontaktu mimo wszelkich przeciwności.
W tej – co tu kryć – emocjonalnej aurze scenę zajmują muzycy. Pierwsza część koncertu udowodniła, że festiwal trzyma rękę na pulsie nowych kierunków w polskiej muzyce filmowej. W ICE Kraków zabrzmiały fragmenty muzyki Arkadiusza Reikowskiego i Akiry Yamaoki do gry wideo The Medium z post-apokaliptycznym Krakowem w tle. Na Marsa, do hiperrealistycznego metauniwersum Everdome przeniósł nas soundscape Wojtka Urbańskiego. Z kolei muzyka Łukasza Targosza do filmu Broad Peak pozwoliła nam eksplorować szczyty Karakorum.
Głównym punktem programu był jednak przegląd twórczości Jana A.P. Kaczmarka w wykonaniu orkiestry Sinfonietta Cracovia oraz Chóru Polskiego Radia pod batutą Dirka Brossé, mistrzowsko panującego nad dramaturgią koncertu. Wśród solistów na scenie niespodzianka: bosonogi Leszek Możdżer podejmuje temat z Marzyciela – oscarowego filmu Kaczmarka – i w jazzującej improwizacji opowiada swoją własną wersję historii o zwycięstwie fantazji nad rzeczywistością. Program pokazuje, że jako kompozytor Jan A.P. Kaczmarek jest twórcą wszechstronnym, sprawnie posługuje się idiomem monumentalnym (Quo vadis), a nawet uwodzi stylizacją na spaghetti westerny (Magnezja). Jednak siła muzyki Kaczmarka objawia się w tych fragmentach, kiedy kompozytor sięga po romantyczne środki, a barwą smyczków i piękną melodyką opowiada historię przyjaźni człowieka i psa (Mój przyjaciel Hachiko), powieściowe romanse (Anna Karenina) czy tęsknotę za światem fantazji (Marzyciel!). W czasach wszechobecnych dronów i elektroniki Kaczmarek okazuje się jednym z ostatnich, którzy kontynuują tak rozumianą tradycję romantyczną w muzyce filmowej. „Jestem i mnie nie ma”, powtarza ostatni romantyk – w muzyce będzie jednak zawsze.
Zupełnie inaczej brzmiał festiwalowy piątek, kiedy to pierwszeństwo należało właśnie do elektroniki i eksploracji ekscytującego świata doznań akustycznych. Postindustrialna przestrzeń Teatru Łaźnia Nowa należała do Gary’ego Marlowe’a oraz Simona Franglena i projektu Echoes of Space. Mistrzem ceremonii pierwszej części wieczoru było Marlowe, a jego orkiestrą system dźwięku przestrzennego, który otoczył publiczność przyjemną elektroniką, nawiązującą do klasyków gatunku, takich jak Kraftwerk czy Vangelis.
W mieszance kompozycji filmowych oraz typowo ambientowych można było poczuć się na chwilę jak w trakcie jednego z festiwali muzyki eksperymentalnej. Zupełnie nowym doświadczeniem dla publiczności FMF była także propozycja Simona Franglena, autora muzyki do najnowszego Avatara. Tym razem w Łaźni artysta przywołał za pomocą kilkudziesięciu głośników swoją wersję dźwiękowego krajobrazu Szanghaju – z Azji wprost do Nowej Huty. Filmowa akustyka i elektroniczne przetworzenia to przyszłość muzyki filmowej – oby ten nurt zagościł w programie FMF na dłużej!
Krzysztof Siwoń
Organizatorami Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie są: Miasto Kraków, KBF, RMF Classic.
Współorganizatorzy FMF: Kraków5020 i ICE Kraków.
Współorganizatorem koncertu The Music of Patrick Doyle są Katowice – Miasto Muzyki UNESCO.
Współfinansowanie: Polski Instytut Sztuki Filmowej.
Partner strategiczny FMF: Galeria Kazimierz.
Partnerzy FMF: Wodociągi Miasta Krakowa S.A., TVN Warner Bros. Discovery, Good Taste Production – organizator koncertu Hans Zimmer Live.
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS jest partnerem koncertu Kaczmarek2Cinema i nagrody Polska Ścieżka Dźwiękowa Roku.
Patroni medialni: Wyborcza.pl, PLAY Kraków, Onet.
